Amaç
İnflamasyon, preterm doğum ve buna bağlı fetal beyin hasarı etyolojisinde önem taşımaktadır. Subklinik koryoamniyonitlere ikincil fetal inflamasyon, beyin dokusunu etkileyerek serebral palsi gelişimine zemin oluşturabilir. Gebelik fizyoloji çalışmalarında koyun-keçi modelleri yaygın olarak kullanılmakta ve kabul görmektedir. Mevcut sunumda, preterm gebe keçilerde maternal Granülosit Koloni Stimülan Faktör (G-CSF) ile orta dereceli maternal inflammasyon ve sonrasında intra-amniyotik endotoksin ile ciddi koryoamniyonit oluşturulmasına dayanan, tarafımızdan uyarlanmış modelin fetal beyin üzerindeki histopatolojik etkilerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem
Altı adet keçiye, gebeliğin 114–118. günlerinde (term: 150 gün) 5 gün boyunca jügüler ven içine (i.v.) 50 mikrog/gün G-CSF verildi. Gebeliğin 118. gününde 20 G amniyosentez iğnesi ile ultrasonografi eşliğinde 20 mg endotoksin (Escherichia coli 055: B5) çözeltisi amniyon içine uygulandı. Kontrol grubundaki 5 adet keçiye ise G-CSF ve endotoksin yerine tedavi hacimlerinde serum fizyolojik uygulandı. Gebeliğin 120. gününde sezaryen ile preterm doğum ve neonatal ötenazi gerçekleştirilerek yavru keçilerin umbilikal kord ve beyin dokularının farklı bölgeleri histopatolojik olarak incelendi.
Bulgular
Deney modeli oluşturulmuş grubun fetüslerinin umbilikal kordonlarının histopatolojik incelemesinde, yaygın şekilde kanama ve yangısal reaksiyonla karakterize belirgin funisit ve vaskülit tablosu mevcuttu (Şekil 1a SB-01). Damarların bazılarında trombotik kitleler dikkati çekti. İnfiltre olan hücrelerin büyük çoğunluğunu nötrofil lökositler bir kısmını da lenfosit ve makrofajlar ile plazma hücreleri oluşturmuştu (Şekil 1b ve c SB-01). Model grubunun beyin dokularının incelenmesinde ödem, yer yer kanamalar ve bazı bölgelerde hafif şiddette yangısal hücre infiltrasyonları gözlendi (Şekil 1d-i SB-01). Ön korteks, orta korteks, arka korteks, korpus kallozum, pons, talamus, periventriküler beyaz cevher, serebellum ve medulla spinalis dahil hemen hemen tüm beyin bölümlerindeki nöronlarda dejeneratif değişiklikler saptandı. Kontrol grubunda, bu bulgular hafifti veya mevcut değildi.
Sonuç
Maternal G-CSF ve ultrasonografi eşliğinde intra-amniyotik endotoksin uygulamalarını içeren mevcut hayvan modeli, inflamasyon aracılı preterm fetal beyin hasarı oluşturmada uygulanabilir ve etkin olup nörokoruyucu tedavilerin değerlendirilmesinde kullanım alanına sahiptir.
Bu araştırma, TÜBİTAK tarafından 116S413 numaralı proje ile desteklenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Gebe keçi modeli, nörokorunma, preterm beyin hasarı, serebral palsi, ultrasonografi.