Hastanemizde maternal mortalite ve kurtarılmış anne olguları

Amaç

Hastanemize gebelik süresinde, doğumda veya postpartum ilk 42 gün başvuran hastalardan ölen annelerin ve Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ)’nün kurtarılmış anne olguları ile ilgili organ disfonksiyon kriterlerine uyan hastaların saptanması ve değerlendirilmesi.

Yöntem

1 Ocak 2014–1 Temmuz 2017 tarihleri arasında hastanemizde retrospektif tanımlayıcı bir çalışma gerçekleştirdik. Gebelik sırasında, doğum veya doğumdan sonraki 42 gün içinde hastanemizin Kadın Hastalıkları ve Doğum kliniğine başvuran tüm gebe hastaların arasından ölen anneler ve DSÖ’nün kurtarılmış anne (near miss) olgusu tanımına ve kriterlerine uyan tüm hastalar saptandı.

Bulgular

Çalışmamızın yürütüldüğü bu 42 aylık süre içinde hastanemizde 49.866 canlı doğum meydana gelmiştir. Çalışmamız sırasında hayatı tehdit eden durumu olan (kurtarılmış+ölen) 199 olgu ile karşılaştık. Bunların 5’i anne ölümü ve 194’ü DSÖ kriterlerine göre kurtarılmış anne olgusuydu (Tablo 1 ve 2 PB-50). Hayatı tehdit eden durum yaşamış 149 hastadan 115’inde (%59.3) obstetrik kanama, 83’ünde (%42.7) hipertansif hastalık, 6’sında (%3.1) sepsis veya ciddi sistemik enfeksiyon, 9’unda (%4.6) uterus rüptürü ve 31’inde (%16) hayatı tehdit eden başka durumlar gelişmiştir. Ağır maternal sonuç oranı (SMOR) 3.99 (1000 canlı doğumda), kurtarılmış anne oranı 3.89 (1000 canlı doğumda), kurtarılmış anne/maternal mortalite oranı 38.8 ve mortalite indeksi %2.51 olarak saptanmıştır. Hastanemizde çalışmamızın yürütüldüğü dönemde 5 anne ölümü meydana gelmiştir. DSÖ’nün ICD-10’un (hastalıkların ve sağlık sorunlarının istatistiksel sınıflaması) önerisine göre anne ölümlerinin uluslararası raporlanması için sadece doğum sonrası 42 gün içindeki ölümler dahil edilmeli. 5 doğuma göre hesaplandığında hastanemizde aynı dönem maternal mortalite oranı (MMO) 10.0 olarak saptanmıştır.

Sonuç

MMO 10 olarak saptanmıştır. Bu da Sağlık Bakanlığı’nın 2016 yılı sağlık istatistiklerine göre 14.7 olan Türkiye MMO’sundan daha iyi bulunmuştur. Kurtarılmış anneler oranı 1000 canlı doğumda 3.89 olarak saptanmıştır. Şimdiye kadar bilinen yapılmış en kapsamlı çalışma olan DSÖ’nün çok merkezli çalışmasına (1) bakıldığında bu oran düşük (4.7) MMO’su olan ülkelerin kurtarılmış anne oranı değerleri gibi bulunmuştur. Bu da hastanemizde anne bakım hizmetinin kalitesinin iyi olduğunu göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Anne ölümü, kurtarılmış anne olguları, organ disfonksiyon kriteri.