Suriye savaşında kadın travmaları: Mustafa Kemal Üniversitesi deneyimi

Amaç

Mustafa Kemal Üniversitesi, Tayfur Ata Sökmen Tıp Fakültesi acil servisine getirilen kadın hastaların retrospektif analizini yapmak ve sağ kalımını değerlendirmek amaçlanmıştır.

Yöntem

Arşiv kayıtlarından Acil servise 2012–2017 yılları arasında başvuran savaş yaralanmaları arasından Suriyeli kadın hastalar retrospektif olarak incelendi. Hastaların yaş, travma sebebi, geçirdiği operasyon, yoğun bakım ihtiyacı ve sağ kalımları değerlendirildi. Hastaların ayrıca tam kan sayımı ve biyokimya değerleride kaydedildi.

Bulgular

Çalışmaya 43 hasta dahil edildi. Hastaların 21 (%48.8)’inde bomba, 12 (%27.9)’sinde ateşli silah, 4 (%9.3)’ünde göçük altında kalma, 5 (%11.6)’inde trafik kazası ve 1’inde yüksekten düşme sebebine bağlı travma olduğu rapor edildi. Ortalama glasgow koma skoru 8.2±4.2 olarak bulundu. Hastaların 23 (%53.5)’ünün exitus olduğu 20 (%46.5)’sinin ise taburcu edildiği rapor edildi. Görüntüleme yöntemleri ile yaralanan organlara bakıldığında 39 (%90.7) hastada kranial, 2 (%4.7) hastada akciğer ve 1 (%2.3) hastada karaciğer ve 1 (%2.3) hastada multiple travma olduğu saptandı. Kranial yaralanması olan hastaların ek olarak 2’sinde akciğer, 1’inde böbrek ve 1’inde ekstremite yaralanması olduğu anlaşıldı. Hastaların 11 (%25.6)’ine cerrahi uygulanmış ve 32 (%74.4)’si bekleme tedavisine alındı. Hastaların 10 (%23.25)’unda gebelik saptandı. Bu hastaların 4’ünün exitus olduğu ve 6’sının taburcu edildiği, gebelerin 1’inin 1. ve 9’unun 3. trimesterda olduğu kaydedildi. İki hastada doğum gerçekleştirildi. Bir fetus dışında tüm fetüslerin canlı olduğu rapor edildi. Çalışmaya dahil olan hastalardan 1’i dışında tamamının yoğun bakımda takip edildi.

Sonuç

Çalışmamızda kadınlarda öncelikle bombaya bağlı kranial yaralanmaların olduğu anlaşılmıştır. Hastaların çoğunun reprodüktif yaş grubunda olduğu yaklaşık 1/4’ünün gebe olduğu kaydedilmiştir. Ayrıca vakaların yarasından fazlasının mortal seyrettiği görülmüştür.

Anahtar Kelimeler