Gebelerin anöploidi tarama testleri hakkındaki bilgi ve görüşleri

Amaç

Bu çalışmanın amacı gebelerin birinci ve/veya ikinci trimester anöploidi tarama testleri hakkındaki bilgi ve görüşlerinin değerlendirilmesidir.

Yöntem

Kadın Hastalıkları ve Doğum polikliniğine rutin takibi için gelen ve çalışmaya katılmayı kabul eden 304 gebe çalışmaya alındı. Tüm gebelere demografik özelliklerini ve anöploidi tarama testleri hakkındaki bilgi ve görüşlerini değerlendiren anket formu yüz-yüze görüşme tekniği ile dolduruldu. Gebeler birinci ve/veya ikinci trimester anöploidi tarama testi yaptıranlar ve yaptırmayanlar olmak üzere iki gruba ayrılarak bu testler hakkındaki bilgi ve görüşleri karşılaştırıldı. Daha sonra tüm gebelere tarama ve tanı testleri hakkında bilgi verilerek tarama testini yaptırmak isteyip istemedikleri tekrar soruldu.

Bulgular

Çalışmaya alınan 304 gebenin %77.3’ü (235) birinci ve/veya ikinci trimester anöploidi tarama testi yaptırırken %22.7’sinin (69) test yaptırmadığı saptandı. Katılımcıların %89.1’i bu testler hakkında bilgi sahibi olduğunu bildirirken test yaptıranlarda bu oran yaptırmayanlara göre daha yüksek bulundu (%94.0 vs. %72.5; p<0.001). Tüm katılımcıların %55.9’u “bu testleri tanı testi olmadığını”, %46.7’si “bu testleri bebekteki tüm hastalıkları tespit edemeyeceğini”, %46.4’ü “bu testlerde yüksek risk saptanırsa tanı için koryon villus örneklemesi veya amniosentez yapılacağını” bildiğini belirtti. Bu oranlar tarama testi yaptıranlarda yaptırmayanlara göre daha yüksek oranda saptandı (p<0.05). Bilgilendirme öncesi test yaptırma oranı %89.1 iken bilgilendirme sonrası “bu testleri yaptırmak isterim” diyenlerin oranı %63.8’e geriledi. Tarama testi yaptırmış olanlarda bilgilendirme sonrası bu oran %69.8’e gerilerken test yaptırmamış olanlarda bu oran %43.5’e yükseldi (p<0.001).

Sonuç

Gebelikte anöploidi tarama testleri hakkında ailelere yeterli zaman ve sabır gösterilerek bilgilendirme yapılması bu testleri yaptırma oranlarını belirgin olarak değiştirecektir. Böylece sonradan ortaya çıkabilecek sorunlar ve yasal sıkıntılar da baştan önlenmiş olacaktır. Mamafih, rutin poliklinik hizmeti verilen hastanelerde böyle bir bilgilendirme için ayrılacak zaman bulunup bulunamaması da ayrı bir tartışma konusudur.

Anahtar Kelimeler