Fetal boyun çevresi ve fetal boyun alanı nomogramı

Amaç

Türk popülasyonunda fetal boyun çevresi ve fetal boyun alanı için referans değer aralıklarını tespit edip nomogram oluşturmayı amaçladık.

Yöntem

Bu prospektif çalışmaya, tekil, normal gebelikleri olan 696 gebe kadın dahil edilerek, 2007’de Sherer ve ark.’nın tanımladığı teknikle fetal boyun çevresi ve fetal boyun alanı ölçümleri yapıldı.

Bulgular

Fetal boyun çevresi ve fetal boyun alanı ölçümleri gestasyonel hafta ile yüksek korelasyon göstermekte idi. Fetal boyun çevresi için; FBÇ= -0.0012GH2 + 0.5312GH - 1.9248 (R2=0.8403; p<0.01) ve fetal boyun alanı için FBA= 0.017GH2 – 0.073GH (R2= 0.8; p<0.01) denklemleri elde edildi.

Sonuç

Bu çalışma bize gebeliğin ikinci ve üçüncü üç ayı için FBÇ ve FBA açısından Türk popülasyonunda nomogram oluşturulmasını sağlamıştır. Biz bu ölçümlerin gestasyonel haftanın tayininde önemli bir prediktör olabileceğini düşünmekteyiz.

Anahtar Kelimeler

Alan, boyun, çevre, fetal, nomogram.

Giriş

Ultrasonografik tarama antenatal bakımın önemli bir bileşenidir ve fetal biyometrik ölçümler, modern obstetride günlük pratiğin ayrılmaz bir parçasıdır.[1,2] Fetal biyometri, fetüsün ve fetal anatominin çeşitli parçalarının ölçümüdür. Fetal yapının her bir parçası görüntülenebilir fakat fetal baş, karın ve femur ölçümleri, ilk  dönemdeki baş-popo mesafesi gibi en sık kullanılan ölçümlerdir.[3] Fetal gestasyonel yaşın tahmininde, fetal biyometrik verilerin güvenilirliği daha önceden yapılmış çalışmalarla gösterilmiştir.[4–7] Gottlieb ve Galan, fetal biyometrik verilerin kombinasyonunun fetal gestasyonel yaşın tahminindeki kesinliği artırabileceğini ve fetüsler arasındaki ölçüm değişkenliğini azaltabileceğini öne sürmüşlerdir.[8] Biz de çalışmamızda transvers fetal boyun çevresi ve fetal boyun alanı için referans değer aralıklarını tespit edip nomogram oluşturmayı amaçladık.

Yöntem

Bu prospektif çalışmaya, gebelik haftası, son adet tarihleri ve erken ilk üç aylık dönemdeki ultrasonlarıyla teyit edilmiş, 14–40. gestasyonel haftalardaki ve anomalisi bulunmayan fetüslerin olduğu 696 gebe kadın dâhil edildi. Çoğul gebelikler, anomalili fetüsler ve gelişme geriliği tespit edilen gebelikler çalışma haricinde bırakıldı. Aksiyel fetal boyun çevresi (FBÇ) ve fetal boyun alanı (FBA) üçer kez ve aynı zamanda biparietal çap (BPD), kafa çevresi (HC), abdominal çevre (AC), femur (FL) ve humerus (HL) uzunlukları ölçüldü. Her bir gestasyonel hafta (GH) için 5., 50. ve 95. persentiller ve standart sapma (SS) hesaplandı. FBÇ ve FBA’nın ölçümü Sherer ve ark.’nın[9]  2007 yılında tanımladıkları teknikle yapıldı (Şekil 1). Bu teknikte transvers ultrasonografik tarama sırasında fetal boynun en geniş görüldüğü ve fetal boynun servikal omurlara dik açıda olduğu planda fetal boyun çevresi ve alanı hesaplanmaktadır. Çalışmamızda tüm ölçümler aynı operatör (MEA) tarafından Voluson E6 ultrason cihazı (GE Healthcare, Little Chalfont, Birleşik Krallık) kullanılarak yapıldı. İstatistik analizinde SPSS 18.0 yazılımı (SPSS Inc., Chicago, IL, ABD) kullanıldı. FBÇ ve FBA için referans değer formülleri, tabloları ve grafikleri Royston ve Wright’ın önerdikleri yönteme göre oluşturuldu.[10]

Bulgular

Çalışmaya katılım şartlarını sağlayan 696 gebenin ortalama yaşları 28.21±5.18 (aralık: 19–40), medyan gravida 3 (aralık: 1–10), medyan parite 1’dir (aralık: 0–9).
FBÇ, gestasyonel yaş ile korele idi. Polinomial regresyon analizinde; FBÇ = -0.0012GH2 + 0.312GH – 1.9248 (R2= 0.8403; p<0.01) denklemi elde edildi (Şekil 2). Her bir GH için ölçülen FBÇ değerlerinin 5., 50. ve 95. persentil ve SS değerleri Tablo 1’de gösterildi.
FBA da, gestasyonel yaş ile korele idi ve polinomial regresyon analizinde; FBA = 0.017GH2 – 0.073GH (R2= 0.8; p<0.01) denklemi elde edildi (Şekil 3). Her bir GH için ölçülen FBA değerlerinin 5., 50. ve 95. persentil ve SS değerleri Tablo 2’de gösterildi.
Tüm FBÇ ve FBA ölçümleri aynı operatör tarafından yapıldı. Hesaplanan sınıf içi korelasyon katsayısı FBÇ için 0.91 (p<0.01) ve FBA için 0.89 (p<0.01) idi. Bu değerler FBÇ ve FBA ölçümlerinin tekrarlanabilirliğinin yüksek olduğunu gösterdi.

Tartışma

Fetal boyun ve ense ile ilgili konjenital anomaliler; fetal anöploidiler ile ilgili olan anomalileri [ense saydamlığı (NT) artışı, kistik higroma, ense pilisi (NF) artışı],[11] primer yapısal anomalileri (laringeal kist/stenoz, atrezi, proksimal özofageal atrezi ve bronkojenik kistler),[12,13] fonksiyonel anomalileri (guatr),[14] embriyolojik kalıntıların bulunmasını (tiroglossal kanal ve brankiyal yarık kistleri),[15,16] benign tümörleri (lenfanjiyoma,[17] hemanjiyom,[18] hemanjiyoperisitoma[19] ve teratom[20] gibi), malign tümörleri (nöroblastoma[21] ve rabdomyoma[22]) ve birçok sendromu (Escobar, Yunis-Varon, Schinzel-Gledion sendromları[23]) kapsar. Bu yüzden bu alan ilk trimesterden itibaren, fetal anatominin incelenmesinde her zaman önem verilen bir bölge olmuştur.
Fetal gestasyonel yaşın hesaplanmasında da, tek bir sonografik parametreye bağlı olmaktansa birçok parametrenin beraber değerlendirilmesi güvenilirliği artıracaktır.[24,25]
FBÇ ve FBA ölçümleriyle gestasyonel hafta arasında yüksek korelasyon bulunduğu 1988’de Hata ve ark., 2007’de Sherer ve ark. ve son olarak da 2017’de Abonyi ve ark. tarafından yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.[9,26,27] Bizim çalışmamızda da FBÇ 14. haftada 4.91±0.72 iken, 40. haftada artarak ortalama 17.52±2.11 olmuştur. Yine FBA’da 14. haftada 1.86±0.74 iken, 40. haftada artarak ortalama 25.16±5.66 olmuştur.
Sherer ve ark.’nın[9] yedi yüz yirmi gebe ile yaptıkları ve her gebede FBÇ ve FBA ölçümlerini elde etmekte başarılı oldukları gibi, biz de çalışmamıza seçilme şartlarını sağlayan altı yüz doksan altı gebenin hepsinde FBÇ ve FBA ölçümlerini elde edebildik. Hata ve ark.[26] bu ölçümleri 1988 yılında yaptıkları çalışmada yayınlamışlardır ve günümüz teknolojisiyle bu ölçümleri yapmak çok daha basit hale gelmiştir. Literatürde gözlemciler arası güvenilirlik sadece Abonyi ve ark.’nın[27] yaptığı çalışmada değerlendirilmiş ve operatörler arasında zayıf bir uyum bulmuşlardır. Şu ana kadar, FBÇ ve FBA nomogramları ile yapılmış 3 çalışma mevcuttur. Sherer ve ark.’nın[9] buldukları referans aralıkları, Hata ve ark.’nın[26] çalışmasındaki referans aralıklarına göre 32. haftaya kadar oldukça benzerdir ve daha sonraki haftalarda Sherer ve ark.’nın referans aralıkları sistematik olarak daha yüksektir. Onlar bu farkı iki çalışma arasında yirmi yıl olmasından dolayı gelişen çözünürlük kalitesine bağlamışlardır.[9] Abonyi ve ark. da 30–32. haftalardan sonra referans aralıklarının farklılaştığını görünce, bunun teknolojideki gelişmeden ziyade popülasyonların farklı olmasından kaynaklandığını savunmuşlardır.[27] Bizim çalışmamızdaki referans aralıkları genel olarak, tüm gebelik boyunca Sherer ve ark.’nın[9] referans aralıkları ile paralellik göstermektedir.  
Parikh ve ark. 2014 yılında yayınladıkları çalışmalarında tek bir fetal büyüme eğrisinin tüm etnik gruplara uygulanamayacağını göstermişlerdir.[28] Biz de Türk popülasyonu için FBÇ ve FBA nomogramlarını çıkartarak, bu ölçümlerin fetal gestasyonel yaş ile yüksek uyum gösterdiğini ve bu ölçüm tekniğinin yüksek oran da tekrarlanabilir olduğunu gösterdik (FBÇ ve FBA için sınıf içi korelasyon katsayısı sırasıyla 0.91 ve 0.89; p<0.01).

Sonuç

Bu çalışma bize gebeliğin ikinci ve üçüncü üç ayı için FBÇ ve FBA açısından Türk popülasyonunda nomogram oluşturulmasını sağlamıştır ve biz bu ölçümlerin gestasyonel haftanın tayininde önemli bir prediktör olabileceğini düşünmekteyiz.

Kaynaklar

1. Munim S, Morris T, Baber N, Ansari Y, Azam SI. Growth charts of fetal biometry: a longitudinal study. J Matern Fetal Neonatal Med 2012;25:692–8. [PubMed] [CrossRef] 


2. Daniel-Spiegel E, Mandel M, Nevo D, Ben-Chetrit A, Shen O, Shalev E, et al. Fetal biometry in the Israeli population: new reference charts. Isr Med Assoc J 2016;18:40–4. [PubMed] 


3. March MI, Warsof SL, Chauhan SP. Fetal biometry: relevance in obstetrical practice.  Clin Obstet Gynecol 2012;55:281–7. [PubMed] [CrossRef] 


4. Babuta S, Chauhan S, Garg R, Bagarhatta M. Assessment of fetal gestational age in different trimesters from ultrasonographic measurements of various fetal biometric parameters. J Anat Soc India 2013;62:40–6. [CrossRef] 


5. Gjessing HK, Grøttum P. Accuracy of second trimester fetal head circumference and biparietal diameter for predicting the time of spontaneous birth. J Perinat Med 2007;35:350–1. [PubMed] [CrossRef] 


6. Kalish RB, Thaler HT, Chasen ST, Gupta M, Berman SJ, Rosenwaks Z, et al. First- and second-trimester ultrasound assessment of gestational age. Am J Obstet Gynecol 2004;191:975–8. [PubMed] [CrossRef] 


7. Kumar K, Beg M, Babu C. Estimation of fetal gestational age in second and third trimesters from ultrasonographic measurements of different fetal biometric parameters. Indian J Clin Anat Physiol 2015;2:111–6. [CrossRef] 


8. Gottlieb AG, Galan HL. Nontraditional sonographic pearls in estimating gestational age. Semin Perinatol 2008;32:154–60. [PubMed] [CrossRef] 


9. Sherer DM, Sokolovski M, Dalloul M, Dib E, Pezzullo JC, Osho JA, et al.  Nomograms of the fetal neck circumference and area throughout gestation. J Ultrasound Med 2007;26:1529–37. [PubMed] [CrossRef] 


10. Royston P, Wright EM. How to construct ‘normal ranges’ for fetal variables. Ultrasound Obstet Gynecol 1998;11:20–38. [PubMed] [CrossRef] 


11. Kınay T, Kaplan M, Altay MM, Özdemirci Ş, Karadeniz S, Erol AO. Results of fetal anomaly screening performed at 11–14 weeks of gestation at a tertiary center. Perinatal Journal 2016;24:100–5. [CrossRef] 


12. Onderoglu L, Saygan Karamursel B, Bulun A, Kale G, Tuncbilek E. Prenatal diagnosis of laryngeal atresia. Prenat Diagn 2003;23:277–80. [PubMed] [CrossRef] 


13. Shulman A, Mazkerterth R, Zalel Y, Kuint J, Lipitz S, Avigad I, et al. Prenatal identification of esophageal atresia: the role of ultrasonography of functional anatomy. Prenat Diagn 2002;22:669–74. [PubMed] [CrossRef] 


14. Uludoğan M, Şahinoğlu Z, Demirci F, Delikara MN, Kuyumcuoğlu U. İntrauterin fetal guatr. Perinatoloji Dergisi 1995;3:78–80.


15. Foley DS, Fallat ME. Thyroglossal duct and other congenital midline cervical abnormalities. Semin Pediatr Surg 2006;15:70–5. [PubMed] [CrossRef] 


16. Horowitz E, Rabinerson D, Mashiach R, Shalev J, Meizner I. Ultrasound diagnosis of fourth branchial arch sinus at 22 weeks’ gestation. Ultrasound Obstet Gynecol 2006;27:320–2. [PubMed] [CrossRef] 


17. Arısoy R, Erdoğdu E, Pekin O, Demirci E, Çakar E, Tuğrul S. Cervical lymphangioma: a case report. Perinatal Journal 2013;21:29–31. [CrossRef] 


18. Yoshida S, Kikuchi A, Naito S, Nakamura H, Hayashi A, Noguchi M, et al. Giant hemangioma of the fetal neck, mimicking a teratoma. J Obstet Gynaecol Res 2006;32:47–54. [PubMed] [CrossRef] 


19. Sepulveda W, Muhlhausen G, Flores X, Gutierrez J, Avila R. Giant hemangiopericytoma of the fetal neck: prenatal two- and three-dimensional sonographic findings. J Ultrasound Med 2003;22:831–5. [PubMed] [CrossRef] 


20. Axt-Fliedner R, Hendrik HJ, Ertan K, Remberger K, Schmidt W. Course and outcome of pregnancy with a giant fetal cervical teratoma diagnosed prenatally. Ultrasound Obstet Gynecol 2001;18:543–6. [PubMed] [CrossRef] 


21. Gorincour G, Dugougeat-Pilleul F, Bouvier R, Lorthois-Ninou S, Devonec S, Gaucherand P, et al. Prenatal presentation of cervical congenital neuroblastoma. Prenat Diagn 2003;23:690–3. [PubMed] [CrossRef] 


22. O’Callaghan MG, House M, Ebay S, Bhadelia R. Rhabdomyoma of the head and neck demonstrated by prenatal magnetic resonance imaging. J Comput Assist Tomogr 2005;29:130–2. [PubMed] 


23. Jones KL. Appendix 1: pattern of malformation in differential diagnosis by anomalies, 14: neck, thorax, and vertebrae. In: Smith’s recognizable patterns of human malformation. 6th ed. Philadelphia, PA: Elsevier; 2006. p. 899.


24. Konje JC, Abrams KR, Bell SC, Taylor DJ. Determination of gestational  age after the 24th week of gestation from fetal kidney length measurements. Ultrasound Obstet Gynecol 2002;19:592–7. [PubMed] [CrossRef] 


25. Butt K, Lim K, Bly S; Diagnostic Imaging Committee. Determination of gestational age by ultrasound. J Obstet Gynaecol Can 2014;36:171–81. [PubMed] [CrossRef] 


26. Hata K, Hata T, Takamiya O, Kitao M. Ultrasonographic measurements of the fetal neck correlated with gestational age. J Ultrasound Med 1988;7:333–7. [PubMed] [CrossRef] 


27. Abonyi OE, Eze CU, Onwuzu SWI.  Sonographic correlation of foetal neck circumference and area with gestational age among pregnant women in Port Harcourt, Nigeria. J Obstet Gynaecol 2017;37:1025–103. [PubMed] [CrossRef] 


28. Parikh LI, Nolan J 3rd, Tefera E, Driggers R. Fetal biometry: does ethnicity matter? J Matern Fetal Neonatal Med 2014;27:500–4. [PubMed] [CrossRef] 

	Dosya / Açıklama
	Şekil 1. Fetal boyun çevresi (FBÇ) ve fetal boyun alanı (FBA) ölçüm tekniği.
	Şekil 2. Fetal boyun çevresi ve gebelik haftasının dağılım grafiği.
	Şekil 3. Fetal boyun alanı ve gebelik haftasının dağılım grafiği.
	Tablo 1. Fetal boyun çevresi için referans değer aralıkları.
	Tablo 2. Fetal boyun alanı için referans değer aralıkları.