Gebede yanıklı hastaya yaklaşım

Amaç

20 yaşında Gravidası 1 Paritesi 0 olan 33 hafta 2 günlük gebe, total vücut alanının %40’ını kapsayan 2. ve 3. derece cilt yanıkları nedeniyle ilk müdahalesi dış merkezde yapıldıktan sonra ambulans uçak ile hastanemizin yanık merkezine sevk edildi. Vücudun geniş kısmını kapsayan yanıklı gebelere klinik olarak yaklaşımımızı sunuyoruz.
Yöntem: Hastanın yapılan obstetrik ultrasonografisinde 33 hafta ile uyumlu makat presentasyonda vital fetüs izlendi. Tahmini fetal ağırlık 1825 gram, amniyotik sıvı ölçümü ve umblikal arter doppler akımı normal, fetal biyofizik profili 8/10 olarak değerlendirildi. Karın bölgesinde yanık olduğu için NST değerlendirilmesi yapılamadı. Vücudunda kol, bacak, gövde ve yüzünde çeşitli bölgelerde yaklaşık yüzde 40’ı bulan 2. ve 3. derece yanıklar mevcuttu. İnhalasyon ve genital sistem yanıkları izlenmedi.

Yöntem

Hastanın yapılan obstetrik ultrasonografisinde 33 hafta ile uyumlu makat presentasyonda vital fetüs izlendi. Tahmini fetal ağırlık 1825 gram, amniyotik sıvı ölçümü ve umblikal arter doppler akımı normal, fetal biyofizik profili 8/10 olarak değerlendirildi. Karın bölgesinde yanık olduğu için NST değerlendirilmesi yapılamadı. Vücudunda kol, bacak, gövde ve yüzünde çeflitli bölgelerde yaklaşık yüzde 40’ı bulan 2. ve 3. derece yanıklar mevcuttu. İnhalasyon ve genital sistem yanıkları izlenmedi.

Olgu

Hasta yanık merkezinde yatarak takip edildi. Akciğer maturasyonu için, 12 saat arayla iki doz maternal intramusculer betametazone (Celestone Chronodose 1 Ml 1 Ampul Schering Plough) uygulandı. Akciğer maturasyonu takiben gebe sezaryen ile doğurtuldu. 1850 g ağırlığında, APGAR’ ı 8/10 erkek bebek doğurdu. Doğum sonrası anne yanık ünitesinde takip edilerek agresif antibiyoterapi ve yanık pansumanları ile takip edilerek 42 günlük takip sonrasında şifa ile taburcu edildi. Yenidoğan bir hafta süreyle yenidoğan ünitesinde takip edilerek kompliklasyonsuz taburcu edildi.

Sonuç

Geniş vücut yanıklarının mortalitesi ve morbiditesi yüksektir. Aynı zamanda gebelik sırasında geniş vücut alanını kapsayan yanıklar hem fetal hem de maternal kayıplara ya da ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Özellikle inhalasyon yanıkları ve genital bölge yanıkları artmış mortaliteye neden olmakla birlikte gebelerde fetal kayıplara sıklıkla eşlik etmektedir. Yanık nedeniyle nekroze alanlardan salınan sitokinler plasental bariyeri aşarak fetal strese neden olabilmektedir. Bu nedenle özellikle 3. trimesterdeki gebelerde meydana gelen yanıklarda fetusun bir an önce doğurtulması fetusun sağ kalım ihtimalini arttıracaktır. Bununla birlikte birinci ve erken trimester dönemlerinde ise anneyi birinci planda tutarak fetüs göz ardı edilebilmektedir. Biz olgumuzda fetusun akciğer maturasyonu sağlandıktan sonra doğurtulması ile annedeki yanığın agresif tedavisinde gerekli olan uygun sıvı idamesi ve antibiyoterapi ile tedaviyi kolaylaştırdık. Bununla birlikte yanıklı hastalardaki temel problem olan sitokin salınımı ve fetusun etkilenmesi ihtimali de ortadan kaldırılmıştır. Ayrıca yanıklı hastalardaki diğer önemli durum artmış permabilite ve uygun sıvı replasmanıdır. Böbreklerdeki crush injury nedeniyle renal yetmezlik gelişebilmekte ve uygun sıvı idamesi gerekmektedir. Yanık hastalarda sekonder enfeksiyonlar için geniş spektrumlu antibiyoterapi gerekirse antifungal kullanımı içinde fetüsün göz ardı edilmesi ya da doğurtulması annenin sağkalımı için uygun yaklaşım olacaktır. 

Anahtar Kelimeler