Amaç
Çalışmamızda, hamilelikte ateşli silahlarla yaralanma durumunda tanılayıcı ultrason ve diğer radyolojik yöntemleri kullanma konusunu değerlendirdik. Askeri çatışmalar ve terörizm, içinde bulunduğumuz dönemde yükseliştedir.
Sivillerin ve ayrıca hamilelerin de dâhil olabildiği toplu yaralanma durumlarıyla bugünlerde daha sık karşılaşılmaktadır, bu nedenle askeri silahlarla yaralanmalar, ateşli silahlarla kadına karşı şiddetteki artışla birlikte günlük hayatta artma eğilimindedir.
Yöntem
Konu üzerine literatür, Clinical Keys® ve PubMed® kullanılarak araştırılmıştır. Hamilelik esnasında ateşli silahlarla yaralanmanın değerlendirilmesi kritik öneme sahiptir. Yaralanmanın kapsamı ve fetusun görmüş olabileceği zarar iyi değerlendirilmeli ve belgelenmelidir. Mermi, balistik inceleme için tanımlanmalı, yeri tespit edilmeli ve çıkarılmalıdır.
Bulgular
Konu üzerine literatürde sınırlı veri bulunmaktadır. Ancak bazı kılavuzlar oluşturulmaktadır. Travmalı gebe hastada ultrason, herhangi bir acil serviste kolaylıkla bulunabilir ve bu sayede önemli bilgiler edinilebilir.
Sonuç
Her ne kadar ultrason obstetrisyenler için birincil tanı aracı olsa da, bilgisayarlı tomografi veya düz röntgen dâhil ek radyolojik incelemeler tanıya yardımcı olabilir ve gerektiğinde, özellikle abdomen bölgesine yüksek hızla giren mermi yaralanmaları dâhil yaşamı tehdit eden durumlarda, tereddütsüz yapılması istenmelidir. Kılavuzda belirtildiği üzere: “Yüksek doz iyonize radyasyon maruziyetinin muhtemel etkileri, tıbbi olarak endike maternal tanılayıcı röntgen prosedürlerinin yapılmasını alıkoymamalıdır. Gebelik esnasında, iyonize radyasyonla ilişkili olmayan diğer görüntüleme prosedürleri, mümkün olan durumlarda röntgen yerine düşünülmelidir.” Fetüsün yaşayabilirliği de ayrıca fetal biyometrisi kullanılarak değerlendirilmeli ve belgelenmelidir ve hem fetüsün hem de plasentanın muhtemel vasküler yaralanmaları, renkli Doppler kullanılarak değerlendirilmelidir. Elbette anne ve fetüs stabilken, uterine penetre olmuş yaralanmadan şüphelenildiğinde herhangi bir yaralanmaya karşı fetüsün yüzey taramasını gerçekleştirmek üzere 3D/4D ultrasondan da faydalanılabilir. Ultrasonun plasental abrupsiyonu tespit etmek için güvenilir olmadığı fakat plasenta previayı ekarte etmede ve kritik kanamayı ortaya koymada yardımcı olabileceği unutulmamalıdır.
Anahtar Kelimeler
Gebelik, ateşli silah, yaralanma.