Giriş
Obstetrik hemoraji yılda 6.6 milyon anne ölümüne yol açan önemli bir sorundur. Kanama kaynaklı ölümlerin İngiltere’de bile %58’inin “önlenebilir” olduğu ortaya konulmuştur. İskoçya’da “yaşamı tehdit eden” 2.5 litre ve üzerinde kan kaybına yol açan ya da akut olay sonrası koagülopati gelişmesine neden olan ya da 5 ünite üzerinde kan verilmesini gerektirecek kanama oranı 3.7/1000 olarak belirtilmektedir. Bu noktalar değerlendirildiğinde: obstetrik hemoraji anne mortalite ve morbidite nedenleri arasında başta gelmektedir ve standart altı yaklaşımların hemoraji yönetiminde yer aldığına dair delillerin mevcudiyeti nedeni ile öncelikli olarak obstetrik hemoraji yönetiminin bilinmesi ve ulusal düzeyde belirlenen sorunlara yönelik sürekli düzenlenmelerin ve standartın sağlanması gerekmektedir. Doğum sonrası kanamalarda uteroplasental yataktan termde 360 ml/dakika kan geçişine bağlı olarak “yaklaşık 20 dakika içinde anne ölümü” gelişebileceğinden özel önem arz eder. Doğum Dünya Sağlık Örgütü tanımlamasında olduğu gibi “acildir”, felakete dönüşmemesi bilgi, ilgi, alt yapı, organizasyon, finansal destek ve sürekli değerlendirme, denetim ve yeniden yapılanmalar gerektirir.
Aşağıda bütün gebeler ve doğum sonrası kanama gelişen gebeler ayrılarak postpartuım kanamada konservatif yaklaşım teknikleri basamaklı olarak sunulmaktadır:
Bütün gebelerde prenatal değerlendirme ve planlama
• Plasenta previa
• Plasenta akkreata
• Kanama bozuklukları belirlenmeli ve hazırlıklar yapılmalı
• Ağır anemi (<Hb:9.0 g/dl) taranması ve en kısa süre içinde tedavisi yapılmalı
Kabulde değerlendirme ve planlama
1. Kan grubu ve antikor taraması
2. Risk faktörleri belirlenmesi
Eylemin II. evresinin uzaması
Uzun süre oksitosin kullanımı
Aktif kanama
Koryoamniyonit
Tokolitik tedavi
• Organizasyon ve daha önce hazırlanmış kanama protokolleri mevcut olmalıdır
• Uterus masajı ve farmakolojik tedavi ile birlikte resüsitasyon ve monitorizasyon sürdürülmelidir.
• Neden belirlenmelidir.
• Genital sistem yaralanması, plasenta retansiyonu, uterin atoni ayrımı yapılabilmeli ve doğru yönetim uygulanmalıdır.
• Gerekenlere transfüzyon gecikmeden uygulanmalıdır
• Koşullar uygun ise balon tamponad denenebilir.
• Kanama sürüyor ise cerrahi girişimler uygulanır.
• Vücut ısısı, asidemi; serum kalsiyumu; trombosit fibrinojen düzeyleri değerlendirilerek optimal düzeye getirilir.
• FVIIa 90 µg/kg ve kanama sürüyor ise verilir.
• İkinci doz FVIIa 90 µg/kg tekrarlanır.
• İkinci doz FVIIa ‘a ve uygulanan resüsitasyona ve transfüzyonlara rağmen kanama sürüyor ise cerrahi uygulanmalıdır.
Anahtar Kelimeler
Postpartum kanamada konservatif yaklaşım teknikleri