Fetal gelişimin değerlendirmesinde günümüz nomogramları yeterli mi?

Giriş

Fetal büyümenin takibi standart antenatal bakımın bir parçasıdır. Ancak fetal büyümenin takibi için kullanılan nomogramlar standart değildirler. Fetal büyümenin ultrasonografik olarak tespiti ve izlenebilmesi tıp tarihindeki en önemli gelişmelerden biridir. 1980’lerden önce obstetrisyenler fetusun büyümesi ve pozisyonu ile ilgili olarak, anne karnından yapılan Leoplold manevraları ve fundus pubis arasındaki uzunluğun mezura ile ölçümü gibi dolaylı yöntemleri kullanmaktaydılar. Ultrasonografi cihazlarının kullanıma girmesi, yaygınlaşması ve gelişmeleriyle beraber günümüzde kadın doğum hekimlerinin fetal büyümeyi takip etmede kullandıkları vazgeçilmez aracı olmuştur.
Ultrasonografik ölçümler özellikle gebeliğin ilk yarısında yapıldığında fetal gelişimin değerlendirmesi için değerlidir. Gebelik haftasının tespiti için çok sayıda nomogram mevcuttur. Bu nomogramlar ülkelerin antropoemetrik özelliklerine göre farklılıklar gösterdiğinden, her ülkenin de genelde kullandığı nomogramlar değişiklikler gösterir. Günümüzde, Hadlock, Campbell, Shepard, Hansmann, Sabbagha, Weiner, Eik-Nes gibi önemli yazarların oluşturdukları yüzün üzerinde formül kullanılmaktadır.
Fetus ağırlığının tahmini için bipariyetal çap (BPD), Femur uzunluğu (FL), fetal abdomenin ön-arka ve transverse çapları (APD-TAD) ve abdomen çevresi (AC) kullanılarak çok sayıda formül üretilmiştir. Ancak bu formüllerin doğru sonucu verme hassasiyetleri tartışmalıdır. Formüllerin çoğunluğu term dönemde yapılan ölçümlere göre üretilmiştirler. Bu nedenle preterm, oligohidramnios, membranların preterm prematür rüptürü veya makrozomi gibi durumlarda yetersiz kalabilmektedirler. Özellikle fetal ağırlığın tahmini prospektif için yapılan pek çalışma vardır. Bu çalışmaların sonucunda fetal gelişmenin takibi için geliştirilen formüllerin birbirlerine üstünlüklerinin olmadığını göstermektedir. Bu çalışmaların ayrıntıları konuşma için anlatılacaktır.
Antenatal dönemde fetusun ağırlığının doğru tahmin edilmesi doğru karar verebilme ve komplikasyonların önlenmesi için çok değerlidir. Fetal ağırlık tahmininde kullanılan formüller de aynı şekilde farklılıklar göstermekte olup, en fazla biyometrik parametre ile hesaplama yapanlar en doğru sonuca ulaştırmaktadır.
Fetal ağırlığın tahmininde kullanılan formüllerin yanısıra aşağıdaki faktörlerin de potansiyel etkileri olduğunu göz önüne almak gereklidir;
• Etnisite
• Görüntüleme kalitesini azaltan oligohidramnios, artmış maternal adipoz doku kalınlığı, çoğul gebelik ve fetal pozisyon
• Ultrasonografiyi yapan hekimin deneyimi
• Cihaz
• Fetal anomaliler
 o Gastroşizis (artmış AC)
 o Hidrosefali (artmış kafa ölçümü)
• Gestasyonel yaş (termde formüllerin hassasiyeti artmaktadır)
• Gelişme geriliğ veya makozomi
• Fetal cinsiyet

Anahtar Kelimeler

Fetal gelişimin değerlendirmesinde günümüz nomogramları yeterli mi?