Gebeliğe ilişkin bilgi düzeyinin etkenleri ile bilgilenme durumu ve doğum öncesi bakım üzerine etkisi

Amaç
Doğum yapmış kadınların gebeliğe ilişkin bilgi düzeyleri ile etkenlerinin araştırılması ve bilgi düzeyi ile doğum öncesi bakım (DÖB) esnasında yapılan muayene ve tetkikler arasındaki ilişkinin saptanması.

Yöntem
Kesitsel planlı çalışmada, son iki yıl içinde doğum yapan ve DÖB alan 420 kadınla 1 Ağustos ile 30 Aralık 2004 tarihleri arasında görüşüldü. Kadınlara gebelikte beslenme, cinsellik, ultrasonograŞ incelemesi ve kromozom anomali tara¬ması konularında toplam 5 soru soruldu. Görüşülen kadınlardan 117'si (%27.9) bu sorulardan hiçbirini yanıtlayamadı ve "bilgisi yok" kümesine dahil edildi. Kalan 303 (%72.1) kadın ise en azından bir soruya doğru yanıt verdi ve "az/yeterli bil¬gisi var" kümesine alındı. İkili değişken çözümlemeleri student t, Mann-Whitney U, ki-kare, Şsher kesin ki-kare testleri; çoklu değişken çözümlemesi ise lojistik regresyon analizi kullanılarak gerçekleştirildi. Anlamlılık sınırı olarak p<0.05 alındı.

Bulgular
Tüm çalışma kümesinde doğru cevap ortalaması 1.21, az/yeterli bilgi kümesinde ise 1.68 soru oldu. Soruların tümüne kadınların ancak %0.5'i doğru yanıt verdi. Bilgisi yok grubundaki kadınlarda köyde yaşama oranı daha yüksek; sosyoekonomik düzeyi, kendisinin ve eşinin eğitim düzeyi, işte çalışma durumu ve sosyal güvenceye sahip olma durumu ise daha düşük bulundu (p=0.00). DÖB esnasında yapılan muayene ve laboratuar incelemelerinden karında gebelik muayenesi ile kan düzeyi tayini dışındakilerin bilgisi yok grubunda daha düşük oranda yapıldığı izlendi (p=0.03, p=0.00). Bilgisi yok kümesinde gebe iken bilgi edinme gereksinimi duyma ve muayene olduğu sağlık kurumunun dışında bir kaynaktan bilgi edinme durumunun daha düşük oranda olduğu gözlendi (P=0.00). Kitap/dergi yoluyla bilgi edinme az/yeterli bilgisi var kümesinde %60.4 iken bilgisi yok kümesinde %37.6 oranında bildirildi (p=0.00).

Sonuç
Genel olarak kadınların, gebelik hakkındaki bilgi düzeyleri düşük olup bilgi düzeyi ile sosyodemograŞk özellikler arasında önemli bir ilişki bulunmaktadır. DÖB'ın verildiği sağlık kurumunda yapılan gebelik hakkındaki bilgilendirme ile özellikle kitap/dergi yoluyla yapılan bilgilenme gebelik ile ilişkili bilgi düzeyi üzerinde etkili görünmektedir. Kadının bilgi düzeyi DÖB'ın kalitesini etkilemekte olup DÖB hizmetlerinin daha kaliteli hale getirilebilmesi için DÖB esnasında gebelerin bilgilendirilmesine önem verilmelidir.

Anahtar Kelimeler

-