Yirmiüç haftalık gebelikte herpes gestasyones: bir olgu sunumu

Amaç

Nadir bir gebelik dermatozu olan herpes gestasyonesi gündeme getirmek

Olgular

Yirmiüç haftalık gebelikte herpes gestasyones tanısı alan otuzüç yaşında, G3P2 olan hastanın tedavi ve takibi sunulmuştur

Sonuç

Herpes gestasyones sonraki gebeliklerde daha erken dönemde ve daha ağır formda tekrarlayabilen, gebelik komplikasyonlarına, maternal ve fetal morbiditeye neden olan nadir, ancak ciddi bir gebelik dermetozudur

Anahtar Kelimeler

Gebelik dermatozları, Herpes gestasyones

Giriş

Birçok deri hastalığının gebelikte sıklığı artmamasına rağmen bir grup dermatolojik durum gebeliğe özgüdür veya özgü olmasa bile gebelik sırasında artmış sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Bu gruptaki terminoloji karışık olmakla birlikte lezyonların görünümü ve klinik tabloları da kafa karıştırabilmektedir. Gebelik dermatozları içinde yer alan herpes gestasyones nadir görülen büllü bir hastalıktır Bu yazımızda yirmiüç haftalık gebeliği olan, multipar Herpes Gestasyones olgusunda tanı, tedavi ve takip sunularak bu tablo tekrar hatırlatılmak istenmiştir.

Olgular

Otuzüç yaşında, G3P2, hasta kliniğimize tüm vücudunda kaşıntılı, içi sıvı dolu kabarıklıklar şikayeti ile başvurdu. Yapılan muayenesinde intrauterin, tekiz, canlı, 23 haftalık gebeliği mevcuttu. İki hafta önce bacaklarında kırmızı renkte, içi sıvı dolu kabarcıklar olduğu, bunlara kaşıntının eşlik ettiği, bir hafta içinde de bunların tüm vücuda yayıldığını ifade eden hasta şikayetlerinin başlamasından beş gün sonra bir özel polikliniğe gitmiş. ‘Allerjik reaksiyon’ olduğu söylenen hastaya vazelin 50 g, gliserin 25 g, beklozon pomad 2 kutu verilmiş. Üç gün bu tedaviye rağmen şikayetleri geçmeyen hasta hastanemiz dermatoloji kliniğine başvurmuş. Yapılan dermatolojik muayenesinde ağız mukozası doğal; her iki kol, bacak, gövde ve boyunda dağınık yerleşimli, 0.5-3 cm çaplı, bir kısmının üzeri krutlu, kırmızı, papülovezilüler targetoid lezyonlar saptandı. (Şekil 1 ve 2). Özgeçmiş ve soygeçmişinde bir özellik olmayan hastanın rutin hemogram, biyokimya, tiroid hormon ve antikorları, B12, folik asit ve ferritin düzeyleri normaldi. Alınan punch biopsi sonucu subepidermal ayrışma saptandı. Direkt immünfloresan incelemesinde ise bazal membranda C3 ve IgG lineer birikimi gözlendi. Bu bulgular sonucunda Herpes Gestasyones tanısı kondu. Hastaya sistemik prednizolon (0.5 mg/kg/gün) tedavisi başlandı. Onbeş gün boyunca lezyonlarda gerileme gözlenen hastanın prednizolon dozu kademeli olarak azaltıldı. Yatışı süresince yeni bül oluşumu gözlenmedi. Yatışının 15. gününde 10 mg prednizolon tedavisi başlanarak taburcu edildi. Kalan gebelik takibi boyunca sorun yaşamayan hasta miyadında normal spontan doğum ile canlı, 3150 gr, 50 cm bir erkek bebek doğurdu. Yenidoğan muayenesinde patoloji saptanmadı. Postpartum takibi sorunsuz geçti.

Tartışma

Pemfigoid gestasyones’ olarak da adlandırılan Herpes Gestasyones çok ağır seyri ve komplikasyonları olan, ancak nadir görülen bir gebelik dermatozudur. Çok ender olarak trofoblastik malignitelerle veya molar gebelikle de ilişkisi bildirilmiştir. İnsidansı 10.000-50.000 gebelikte birdir. Kaşıntılı, büllü lezyonlar genelikle multiparlarda, gebeliğin herhangi bir döneminde veya postpartum dönemde görülebilmesine rağmen, geç gebelik haftalarında, özellikle ikinci trimesterde gelişmektedir . Literatürde en erken sekizinci haftada görüldüğü bildirilmiştir. Olgumuz, üçüncü gebeliği olan multipar bir hastaydı. Şikayetleri 21. gebelik haftasında başlamıştı. Herpes Gestasyones çok şiddetli, yaygın, kaşıntılı, eritemli, ödemli papüllerden büyük, gergin vezikül ve büllere kadar çeşitlilik gösteren lezyonlarla karakterizedir. En sık karın ve ekstremiteler tutulur. Mukoza tutulumu çok nadirdir. Vakamızda bacaklarda başlayan kaşıntılı, eritemli büller iki haftada tüm vücuda yayılmıştı. Mukozal lezyon izlenmedi. Gebelik boyunca alevlenmeler ve remisyonlar olabileceği gibi %80 kadar da postpartum alevlenme görülebilmektedir (1). Hemen herzaman bir sonraki gebelikte daha erken dönemde tekrarlaması ve daha ağır seyretmesi önemlidir. Etkilenen gebelik sayısı da postpartum hastalık sürecini etkilemektedir. Olgumuzun obstetrik öyküsünde bir özellik yoktu ve postpartum dönem sonuna kadar alevlenme gözlenmedi. Tanı, biopsi ve direk immünofloresan tekniği ile konulmaktadır. Subepidermal ödem, vezikül ya da bül görülebilir; üst dermiste lenfosit, histiosit ve eozinofil infiltrasyonları gözlenmektedir. Bazal membranda C3 ve bazen IgG depolanması mevcuttur Herpes Gestasyones, isminin çağrıştırmasına rağmen, viral bir hastalık değildir. Etyolojisi bilinmemekle birlikte HLA-DR3 ve HLA-DR4 sıklığının arttığı genetik predispozisyon üzerinde durulmaktadır. Sonraki gebelik, menstürasyon veya progesteron içeren ilaçlarla tekrarlaması hormonal modülasyonun rolünü düşündürmektedir. Perilezyoner bazal membranda C3 depolanması, serumda Herpes Gestasyones faktör varlığı ve nadir de olsa otoimmün hastalıklarla beraberliği otoimmüniteyi desteklemektedir. En sık birlikteliği bildirilen tiroid hastalığı vakamızda saptanmadı. Herpes Gestasyones tanısı konduktan sonra gebelik yüksek riskli kabul edilmelidir. Gebelikle ilgili olarak preterm eylem ve gelişme geriliğine eğilim artmıştır. Yenidoğanda %10 sıklıkla büller görülebilmektedir. Bu büller geçicidir, ancak süperenfeksiyon açısından dikkatli olunmalıdır. Vakamız miyadında 3150 gr canlı, sağlıklı bir bebek doğurmuştur. Tedavide erken dönemde lokal, ancak sıklıkla sistemik steroid kullanılmaktadır [10]. Tedaviye dirençli kronik durumlarda postpartum dönemde immünosüpresif olarak siklofosfamid, pridoksin, altın veya metotreksat denenebilmektedir .

Sonuç

Herpes Gestasyones tanısı alan gebe riskli grupta kabul edilmelidir. Anne ile potansiyel fetal ve maternal riskler tartışılmalıdır. Multidisipliner bir yaklaşımla kadın doğum, cildiye ve çocuk hekimleri maternal, fetal ve neonatal komplikasyonları önlemek ve tedavi etmek için birarada çalışmalıdır

Kaynaklar

1. Kroumpouzos G, Cohen LM. Specific dermatoses of pregnancy: An evidence-based systematic review. Am J Obstet Gynecol 2003; 188: 1083-90
2. Dermatologic Disorders. In: Cunningham FG, MacDonald PC, Gant NF, Leveno KJ, Gilstrap LC, Hankins GDV, Clark SL (Eds). Williams Obstetrics. 20th Edition. Conneticut, Appleton and Lange, 1997; p: 1273-9
3. Tena Alavez G, Blancas Espino R, Ruiz Medina J. Gestational herpes. Presentation of a case and review of the literature. Ginecol Obstet Mex 1998; 62: 403-6
4. Chen SH, Chopra K, Evans TY, Raimer SS, Levy ML, Tyring SK. Herpes gestationis in a mother and child. J Am Acad Dermatol 1999; 40: 847-9
5. Wever S, Burger M, Langfritz K. Herpes gestationis. Clinical spectrum and diagnostic possibilities. Hautarzt 1995; 46: 158-64
6. Huntley AC, Horney DA. Dermatologic Complications. In: Niswander K.R, Evans A.T (Eds). Manual Of Obstetrics. Fifth Edition, Boston, Little, Brown and Company, 1998; p: 203-20
7. Kemper T, Kingrees JC. Herpes gestationes acquired during oral contraceptive use. Aktuelle Derm 1989; 15: 121-3
8. Morrison LH, Anhalt GJ. Herpes gestationis. J Autoimmun 1991; 4: 37-45
9. Shornick JK, Black MM. Secondary autoimmune diseases in herpes gestationis. J Am Acad Dermatol 1992; 26: 563-6
10. Ponnighaus JM, Ziegler H, Kowalzick L. Herpes gestationes: oral corticosteroids can not be avoided. Zentralbl Gynakol 1998;120: 548-50
11. Castle SP, Mather-Mondrey M, Bennion S, David-Bajar K, Huff C. Chronic herpes gestationis and antiphospholipid antibody syndrome successfully treated with cyclophosphamide. J Am Acad Dermatol 1996; 34: 333-6

	Dosya / Açıklama
	Resim 1. Ön çepheden yaygın Herpes Gestasyones lezyonları.
	Resim 2 Ön kollarda krutlu kırmızı pappolovezilüler targetoid lezyonlar.