İlk trimester abartus imminens olgularında maternal serum CA-125 ölçümünün prognostik değeri

Amaç

Fetal membranlar veya desidual epitelyal bazal membranında hasar, maternal serum CA-125 düzeyinde artışa yol açar. Abortus imminens olgularında desidual harabiyet olması durumunda maternal serum CA-125 değerlerinin ölçülmesi prognoza ışık tutabilir.

Yöntem

Kliniğimize baflvuran 40 abortus imminens ve 40 sağlıklı, 6-12 gebelik haftasında tekiz gebelik olgusunda, antekübital venden alınan kanda eş zamanlı sandviç-solid faz RIA yöntemi ile maternal serum CA-125 düzeyleri bakıldı. Gebeler 20. gebelik haftasına kadar takip edildi.

Bulgular

Çalışma grubunda maternal serum CA-125 düzeyleri kontrol grubundan anlamlı derecede yüksek bulundu. Abortusla sonlanan abortus imminens olgularında maternal serum CA-125 düzeyleri, gebeliği sağlıklı devam eden abortus imminens olgularına göre çok ileri düzeyde anlamlı olarak yüksekti. Gebeliği sağlıklı devam eden abortus imminens olguları ile kontrol grubu arasında anlamlı fark saptanmadı. Maternal serum CA-125 düzeyi için üst sınır 60 U/ml olarak alındığında, spontan abortusu belirlemede sensitivite %66, spesifisite %100, pozitif prediktif değer %100, negatif prediktif değer %92 olarak bulundu.

Sonuç

İlk trimester düflük tehdidi vakalarında, maternal serum CA-125 düzeylerinin bakılması, üst sınır 60 U/ml kabul edildiğinde, prognozu belirleme konusunda yararlı olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Abortus imminens, CA-125, Prognoz

Giriş

Ocak-Haziran 2000 tarihleri arasında fiiflli Etfal Eğitim Araştırma Hastanesi 2. Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği'ne baflvuran 40 abortus imminens olgusu ile 40 sağlıklı gebe çalışmaya alındı. Vajinal kanaması ve/veya abdominal ağrısı olan, servikal açıklığı ve efasmanı olmayan, abortus imminens tanısı alan tüm hastalarda spekulum muayenesi yapılarak diğer vajinal kanama nedenleri ayırt edildi. Çalışmaya alınma kriterleri flunlar olarak saptandı: habitual abortus öyküsü olmaması, tekiz gebelik, 6-12 gebelik haftası arasında olmak, ultrasonografik ölçümler ile son adet tarihinin uyumlu olması, fetal kardiak aktivitenin bulunması, pelvik enflamatuvar hastalık, endometriozis ve over kisti olmaması. Aynı özelliklere sahip, kanamasız, 40 sağlıklı gebe de kontrol grubu olarak seçildi.

Yöntem

Tüm gebelerde antekübital venden 5 ml periferik kan örneği alınarak hemen 15 dakika 2000 devirde santrifüj edilerek serumlar ayrıldı. Serumlar çalışılana kadar -20°C'de saklandı.
Maternal serum CA-125 ölçümü için efl zamanlı sandviç-solid faz 'Radio immune assay' (RIA) yöntemi olan CENTOCOR CA-125 kiti kullanıldı.
Abortus imminens olgularına sadece yatak istirahatı uygulandı. Çalışmaya alman tüm gebeler, 20. gebelik haftasına kadar haftada bir kontrole çağrılarak takip edildi.
Verilerin istatistiksel analizi, Mann-Whitney U Testi ve t-test kullanılarak elde edildi.

Bulgular

Çalışma grubuna alman 40 abortus imminens olgusu 20. gebelik haftasına kadar izlendi. Olgulardan 8'i abortus ile sonlanırken kalan gebelikler sağlıklı olarak devam etti. Çalışma grubu, abortusla sonlananlar grup 1 (n=32) ve sağlıklı devam edenler grup 2 (n=40) olarak ayrıldı. Kontrol grubu ise grup 3 olarak ele alındı.
Tüm grupların ortalama maternal serum CA-125 değerleri ve standart deviasyonları Tablo 1'de gösterilmifltir. Gruplar arası ortalama maternal serum CA-125 değerlerini karşılaştırılması Mann-Whitney U Testi ve t-test ile yapıldı. Sonuçlar Tablo 2'de yer almaktadır.
Çalışma grubunun (grup 1+2) ortalama maternal serum CA-125 değerleri kontrol grubundan (grup 3) anlamlı olarak yüksekti (p<0.001).
Abortusla sonlanan abortus imminens olgularının (grup 1) ortalama maternal serum CA-125 değerleri, gebeliği sağlıklı devam eden abortus imminens (grup 2) olgularına göre istatistiksel olarak ileri derecede anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0.05).
Yine, abortusla sonlanan abortus imminens olgularının (grup 1) ortalama maternal serum CA-125 değerleri, kontrol grubuna (grup 3) göre ileri derecede anlamlı olarak yüksekti (p<0.001).
Gebeliği sağlıklı devam eden abortus imminens (grup 2) olguları ile kontrol grubunun (grup 3) ortalama maternal serum CA-125 değerleri arasında istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05).
Çalışma grubundaki tüm hastalarda maternal serum CA-125 değerlerinde üst sınır 60 U/ml olması durumunda, spontan abortusu belirleme açısından sensitivite %66, spesifisite %100, pozitif prediktif değer %100 ve negatif prediktif değeri %92 olarak bulundu.

Tartışma

CA-125 glikoprotein yapısında yüksek molekül ağırlıklı bir onkofetal antijendir (8). Sağlıklı kişilerde normal üst sınır 35 U/ml olarak kabul edilmiştir. Epitelyal over karsinomlu hastaların %82'sinin serumunda yüksek olarak saptanmıştır (9). Ayrıca tuba, endometriyum ve endoserviksin ilerlemifl adenokarsinomlarmda, bazı ekstragenital kanserlerde de (pankreas, akciğer, kolon, rektum, meme gibi) serum konsantrasyonu yüksek bulunmuştur (2,10,11). Maligniteler dışında karaciğer yetersizliği, alkolik siroz, peritonit, laparotomi gibi peritoneal irritasyona yol açan durumlarda da serum CA-125 değerleri yükselmektedir (12). Benign hastalıklarda ise %6 oranında 35 U/ml üstünde saptanmıştır. Özellikle doğurganlık çağındaki kadınlarda normal menstrüasyon, luteal faz, gebelik, endometriozis, myom, adenomyozis, pelvik enfeksiyon, salpenjit, düşük tehtidi, rüptüre ektopik gebelik, overyan hiperstimülasyon gibi fizyolojik ve benign durumlarda serum düzeylerinin artması CA-125'in ayırdedici gücünü azaltmaktadır (12). Gebelik sırasında ilk trimester boyunca orta derecede yükselen maternal serum CA-125 değerleri, ikinci ve üçüncü trimesterde gebelik öncesi düzeylere düşer (2,4-7). Biz de normal gebelerde ilk trimester ortalama maternal serum CA-125 düzeylerini 22.90±14.51 U/ml olarak saptadık.
Gebelik boyunca amniyos sıvısında CA-125 konsantrasyonunun yüksek olmasına rağmen 1. trimesterden sonra anne serum düzeylerinin düflük olması, maternal dolaşıma geçişin sonradan azalmasmdandır. Erken gebelik döneminde henüz geçirgen olmayan gestasyonel kese endometriyal kavi teyi oblitere etmediği için desidual CA-125 maternal kompartmana tubal reflü yoluyla geçip peritoneal lenfatiklerce absorbe edilirken gebelik ilerledikçe desidua kapsülarisin desidua parietalis ile birleflmesi sonucu endometriyal kavitenin oblitere olmakta ve geçiş azalmaktadır (5)
Jacobs ve arkadaşları en yüksek maternal serum CA-125 düzeylerine 6-7. gebelik haftasında, Barbati ve arkadaşları 7-8. gebelik haftasında, Kobayashi ile Öçer ve arkadaşları ise 10. gebelik haftasında ulaşıldığını bildirmifllerdir (1,4,13,14). Çalışmamızda en yüksek maternal serum CA-125 düzeylerine 8. gebelik haftasında ulaşılmıştır.
Quirk ve arkadaşları 1998 yılında amniyotik epitelyal hücreleri çevreleyen interselüler kanaliküllerde CA-125 varlığını göstermiş ve amniyotik CA-125'in en önemli kaynağının desidua olduğunu ileri sürmüşlerdir (5,13). Desidua ve amniyotik membranlarm epitelyal hücre sitoplazmalarmda, sitozolik fraksiyonda yoğun biçimde CA-125 bulunurken koryonik membranlar ve plasentada gözlenmez (1). En yüksek CA-125 değerlerine desiduada rastlanır (1,15). Ayrıca, embriyonal çölomik epitel ve türevlerinde (periton, perikard, plevra), Müller kanalından geliflen corpus uteri, serviks ve tuba epitelinde de CA-125 saptanmıştır (16).
Fetal membranlar veya desidua epitelyal bazal membramndaki hasar, maternal CA-125 seviyesinde artışa yol açar (13,17,18). Bu artış spontan abortusun belirleyicisi olabilir. Ancak, 'blighted ovum', 'empty sac' gibi erken gebelik anomalilerinde düflük tehtidi varlığında maternal serum CA-125 düzeylerinde yükselme gözlenmemifltir (19). Bu nedenlerle, abortus imminenste fetal canlılık gözönüne alınmaksızın, desidual harabiyetin olması durumunda maternal serum CA-125 düzeylerinin ölçülmesi prognoz ile yakından iliflkilidir (13,14). Çalışmamızda abortus imminens ile izlenen 40 hastanın 8'i spontan abortusla sonuçlanmıştır. Abortus oranımız %20'dir.
Karateke ve arkadaşları abortusla sonlanan abortus imminens olgularında ortalama maternal serum CA-125 düzeyini 72.00±38.14 U/ml. olarak bildirmiflledir (20). Biz de bu değeri anlamlı ölçüde yüksek bulduk (74.23±28.90 U/ml). Abortus imminens grubunda ortalama maternal serum CA-125 düzeyi sağlıklı gebelere göre anlamlı derecede yüksektir. Abortusla sonuçlanan abortus imminens grubunun (grup1) ortalama maternal serum CA-125 düzeyi, hem gebeliği devam eden abortus imminens grubu (grup 2) hem de kontrol grubunun (grup 3) değerlerinden çok ileri derecede yüksek olarak saptadık.
Karateke ve arkadaşları maternal serum CA-125 üst sınırını 60 U/ml olarak aldıklarında, maternal serum CA-125 düzeylerinin spontan abortusu belirlemedeki sensitivitesini %61, spesifisitesini %87, negatif prediktif değerini %80, pozitif prediktif değerini %72.7 olarak bildirmifllerdir (20). Çalışmamızda maternal serum CA-125 üst sınırını 60 U/ml olarak aldığımızda bu değerleri sırasıyla %66, 100, 92, 100 olarak hesapladık.
Çalışma sonuçlarımız, maternal serum CA-125 ölçümünün abortus imminens olgularında prognozu belirlemede yararlı olabileceğini göstermektedir.

Sonuç

Maternal serum CA-125 düzeyinin üst sınırı 60 U/ml olarak alındığında, abortus riski anlamlı derecede yüksek bulunmuştur. İlk trimesterde düşük tehdidi olgularında maternal serum CA-125 düzeylerinin belirlenmesinin prognoz açısından yararlı olduğu saptanmıştır.

Kaynaklar

1.Jacobs IJ, Fay TN, Stabile I, Bridges JE, Oram DH, Grudzins-kas JG. The distrubution of CA-125 in the reproductive tract of pregnant and non-pregnant women. Br J Obstet Gyne-col 1988; 95: 1190-4
2.Halila H, Stenman UH, Seppela M. Ovarian cancer antigen CA-125 levels in pelvic inflammatory disease and preg-nancy. Cancer 1986; 57: 1327-9
3.O'Brien JT, Hardin WJ, Bannon AG. CA-125 antigen in human amniotic fluid and fetal membranes. Am J Obstet Gynecol 1986; 155: 150-7
4.Barbati A, Ancecshi M, Alberti P. Ontogeny of CA-125 antigen in pregnancy: Immunoradiometric determination in amniotic fluid and immunohistochemical localization in fetal membranes. Am J Obstet Gynecol 1989;160: 514-7 5.Quirk GJ, Brunson LG, Long AC. CA-125 in tissues and amniotic fluid during pregnancy. Am J Obstet Gynecol 1988; 159: 644-9
6.Witt RB, Wolf CG, Wainwright JC. Relaxin, CA-125, progesteron, estradiol, shwangerschaft protein and human chorionic gonadotropic predictors of outcome in threatened and non-threatened pregnancies. Fertil Steril 1990; 53: 1029-34
7.Check HJ, Mowroozi K. Serum CA-125 levels in early pregnancy and subsequent spontaneous abortion. Obstet Gynecol 1990; 75: 742-6
8.Bast RC, Feeney M, Lazarus H, Nadler LM, Colvin RB, Knapp RC. Reactivity of a monoclonal antibody with human ovarian carcinoma. J Clin Invest 1981;68: 1331-7
9.Bast RC, Klug TL, St. John E, Jenison E, Nilof J.M. A radioimmunassay using a monoclonal antibody to monitor the course of epithelial ovarian cancer. N Eng J Med 1983; 309: 883-7
10.Malkasian GD, Podratz KC, Stanhope CR, Ritts RE, Zurawski VR. CA-125 in gynecologic practice. Am J Obstet Gynecol 1986; 155: 515-8
11.Nilof JM, Klug TL, Schaetzl E, Zurawski VR, Knapp RC, Bast RC. Elevation of serum CA-125 in carcinomas of the fallopian tube, endometrium and endocervix. Am J Obstet Gynecol 1989; 148: 1057-62
12.Atasü T, Aydınlı K: CA-125. Jinekolojik Onkoloji 1996; 1: 82-90
13.Kobayashi F, Sagawa N, Nakaruma K, Nogogaki M, Ban C. Mechanism and clinical significance of elevated CA-125 levels in the sera of pregnant women. Am J Obstet Gynecol 1984; 160: 563-6
14.Öçer F, Befle T, Sarıdoğan E, Aydınlı K, Atasü T. The prognostik significance of maternal serum CA-125 measurements in threatened abortion. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol 1992; 42: 137-42
15.Kobayashi F, Sagawa N, Nanbu Y, Nakaruma K, Nonogaki M. Immunohistochemical localization and tissue levels of tumor-associated glycoproteins, CA-125 and CA 19-9 in the decidua and fetal membranes at various gestational ages. Am J Obstet Gynecol 1989; 160: 1232-8
16.Nanbu Y, Fujii S, Konishi I, Nonagaki H, Mori T. CA-125 in the epithelium closely related to the embryonic ectoderm: The periderm and amnion. Am J Obstet Gynecol 1989; 161: 462-7
17.Check JH, Nowrozii K, Vaze M, Wapner R, Seefried L. Very high CA-125 levels during early first trimester in three cases of spontaneous abortion with chromosomal abnormalities. AmJ Obstet Gynecol 1991; 162: 674-7

	Dosya / Açıklama
	Tablo1 Ortalama Maternal Serum CA-125 Değerleri
	Tablo 2. Ortalama Maternal Serum CA-125 Düzeylerinin Gruplar Arası Karşlaştırılması
	Tablo 3 Maternal Serum CA-125 Konsantrasyonu > 60 U/ml olduğunda prognostik önemi