Amaç
Bulantı, kusma, fizyolojik olarak kendiliğinden geçen hafif ve orta dereceli bulantı-kusmadan, kilo kaybı metabolik ve elektrolit bozukluklarıyla birlikte giden, hiperemezis gravidaruma kadar uzanan bir spektrum içerir. Çalışmanın amacı, hiperemezis gravidarum tanısı olan olgularda tiroid fonksiyonu testlerinin araştırılmasıdır.
Yöntem
Çalışmaya Şişli Etfal Hastanesi II. Kadın Doğum Kliniğinde 1.1.1998-1.1.1999 tarihleri arasında hiperemezis gravidarum ön tanısıyla interne edilen 20 olgu alındı. Hastalar yaş, gebelik haftası, gebelik sayısı, tiroid fonksiyonu testleri (TSH, serbest T4, serbest T3) ßhCG, CA125 açısından incelendi.
Bulgular
Toplam 20 olgunun 11’nde fT3 yüksek, yine aynı şekilde fT4 yüksek, TSH düşük bulundu. Bunlardan 9’unda tiroid fonksiyonu normal sınırdaydı. Tiroid fonksiyon testleri (TFT) patolojik çıkan 11 olgunun 2’sinde klinik olarak da hipertiroidizm bulguları gözlendiğinden antitiroid ilaç tedavisine başlandı, diğer 18’ine konservatif tedavi uygulandı. Antitiroid tedavisi olan hastaların her ikisinde de bulantı-kusma kontrol altına alındı. İki hasta için de TFT normale döndü. Konservatif tedavi olan 9 hastada da TFT 2 haftada normale döndü.
Sonuç
Erken gebelikte hiperemezis gravidarum tanısı olan olgularda klinik bulguların teşhis ettiği ve konservatif tedaviye dirençli hipertiroidizm olgularında antitiroid tedavi yarar sağlamaktadır
Anahtar Kelimeler
Hiperemezis gravidarum, Hipertiroidizm, Antitiroid tedavi
Giriş
Bulantı-kusma fizyolojik olarak kendiliğinden geçen hafif ve orta dereceli bulantı-kusmadan, kilo kaybı metabolik ve elektrolit bozuklukları ile birlikte giden hiperemezis gravidaruma kadar uzanan bir spektrumu içerir. Gebe kadınların %90’ında bulantı-kusma görülür. Tedavi edilmezse karaciğer (KC) ve böbrek fonksiyonları bozulur, santral sinir sisteminde (SSS) hasar meydana gelir. Etyoloji tam olarak bilinmemekle beraber, multifaktöriyel teorilere, biyolojik ve fizyolojik faktörlere bağlanmıştır. Son yıllarda hiperemezis gravidarumlu hastalarda tiroid fonksiyonları araştırılmış ve normal gebelere göre seviyeleri yüksek bulunmuştur.
Yöntem
Çalışmaya Şişli Etfal Hastanesi 2. Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği’nde 1.1.1998-1.1.1999 tarihleri arasında hiperemezis gravidarum ön tanısıyla interne edilen 20 olgu alındı. Hastalar yaş, gebelik haftası, gebelik sayısı, tiroid fonksiyon testleri (TSH, fT4, fT3), bhCG, CA125 açısından incelendi. Tüm gebeler 1. trimestrde idi. Hiperemezis gravidarum tanısı şiddetli bulantı, kusma, kilo kaybı ve 4(+) ketonüri kriter alınarak konuldu. Tiroid fonksiyonları, bHCG ve CA125 aşağıdaki laboratuar testleriyle ölçüldü.
fT4: Chemi Luminesance Metodu
fT3: Chemi Luminesance Metodu TSH: Chemi Luminesance Metodu
CA 125: Chemi Luminesance Metodu
bhCG: ELFA (Enzyme Linked Fluoresance Assay)
Hastaların hiçbirinde geçirilmiş tiroid hastalığı öyküsü yoktu. Hastaların fizik muayenesinde ve rutin laboratuvar testlerinde sistemik hastalığa rastlanmadı. KC fonksiyon testlerinden AST, ALT ve bilirubinler bazı olgularda hafif yüksek bulundu. Bu yüksekliğin hiperemezis gravidarum olguları için beklenen bulgu olduğu kabul edildi. Sonuçların istatistiksel değerlendirilmesinde independent T testi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık sınırı olarak p<0.05 kabul edildi.
Bulgular
Yirmi hiperemezis gravidarumlu hastanın 11’inde fT4, fT3 yüksek, TSH düşük; 9’unda normal bulundu. Bu iki grubun ortalama değerleri bağımsız T testiyle kıyaslandı (Tablo 1). Tüm hastalarda CA 125 normal sınırlarda, ortalama bhCG seviyeleri gebelik haftalarıyla uyumlu bulundu.
Tiroid fonksiyonları yüksek ve normal olan iki grup arasında fT3, fT4 ve TSH anlamlı farklıydı (fT3 p=0.001, fT4 p=0.026, TSH p=0.015). Hasta yaşı, gebelik sayısı, gebelik haftası ve bHCG arasında anlamlı bir ilişki bulunamadı.
Tartışma
Hiperemezis gravidarumlu hastalarda tiroid disfonksiyonunun sebebi halen araştırılmaktadır. bhCG, tirotropin benzeri aktiviteye sahiptir. Hipertiroksemiden bhCG’nin sorumlu olabileceği düşünülmektedir. Ancak tiroid stimulan aktivasyonuyla serum immunolojik bhCG korelasyon göstermez. Hiperemezis gravidarumlu hastalarda hCG immun reaksiyonu ile tiroid stimulasyon derecesi ilişkilidir. hCG’nin tirotropik aktivitesini anlamak için TSH reseptörlerinin hCG’yi aktive edip etmediğini bilmek gerekir. Hiperemezis gravidarum ve gestasyonel tirotoksikoz bilmecesinin açıklanmasında yüksek tirotropik potansiyele sahip hCG izoformlarının molekül yapısının belirlenmesi etkili olacaktır.
Biz de yaptığımız çalışmada 20 hiperemezis gravidarumlu hastanın 9’unda laboratuvar, 2’sinde laboratuvar ve klinik hipertiroidi saptadık. Ancak hiperemezis gravidarum şiddetiyle tiroid hormon seviyeleri arasında bir ilişki bulamadık. Hiperemezis gravidarum tanısı almış tiroid fonksiyonları yüksek 11 olguya konservatif tedavi uyguladık. Konservatif tedaviye dirençli 2 olguda antitiroid tedaviye ihtiyaç duyduk. Hastaların belirtileri tedaviye başladıktan sonra ortalama 1 hafta içinde geriledi.
Hiperemezis gravidarumda konservatif tedavi tirotoksikozlu olgular da dahil olmak üzere klinik düzelmeyi sağlamaktadır . Farmakolojik tedavi dirençli semptomlara sahip hastalarda; riskleri ve kazançları hastanın bilgisi dahilinde olacak şekilde uygulanır.
Sonuç
Hiperemezis gravidarumda tiroid fonksiyon testlerinin değerlendirilmesi, tiroid fonksiyon testleri yüksek olan konservatif tedaviye direçli olgularda antitiroid tedaviye başlanmasının fayda sağlayacağı sonucuna varıldı.
Kaynaklar
1. Broussard CN, Richter JE. Nausea and vomiting of pregnancy. Gastroentral Clin North Am 1998; 27;123-51
2. Otsuka F, Tada K, Ogura T, et al. Gestational thyrotoxicosis manifesting as Wernicke encephalopathy. Endocr J 1997; 44: 447-52
3. Thomas CK, Robert R. Maternal changes in pregnancy. In Danforth D.N. Scott R.C.(eds): Obstetrics and Gynecology. Fifth ed., J.B. Lipincott Company, Philadelphia pp:33, 1986
4. Metsman JH. Hypertiroidism in pregnancy. Endocrinol Metab Clin North Am 1998; 27; 127-49
5. Bober SA, McGill AC, Tunbridge WMG. Thyroid function in hyperemesis gravidarum. Acta Endocrinol 1986; 11: 404
6. Tsurata E, Tada H, Tamaki H, et al. Pathogenetic role of asialo human chorionic gonadotropin in gestational thyrotoxicosis. J Clin Endocrinol Metab 1995; 80: 350-5
7. Yoshimura M, Hersman JM. Throtropic action of chorionic gonadotropin. Thyroid 1995; 5: 425-34
8. Bruun T, Kristuffersen K. Thyroid function during pregnancy with special reference to hydatidiform mole and emesis. Acta Endocrinol 1978; 88:383
9. Bouillon R, Maesens M, Van Assch FA, et al. Thyroid function in patients with hyperemesis gravidarum. Am J Obstet Gynecol 1982; 143; 992
|
Dosya / Açıklama |
|
Tablo 1 Hastaların Tiroid Fonksiyon Testleri ve ßhCG Değerlerinin istatistiksel Analizi |