SSK Ankara Doğumevi ve Kadın Hastalıkları Hastanesinde 1993-1996 yılları arasında prenatal olarak tespit edilen santral sinir sistemi anomalilerinin incelenmesi

Amaç

Nisan 1993-Nisan 1996 arasında, üç yıllık dönemde SSK Ankara Doğumevi ve Kadın Hastalıkları Eğitim Hasta- nesinde prenatal olarak tespit edilen santral sinir sistemi anomalilerinin incelenmesidir.

Yöntem

1993-1996 döneminde hastanemiz perinatoloji kliniğine SSS anomalisi ön tanısı ile yatırılan 146 gebe retrospektif olarak incelendi.

Bulgular

Tetkik edilen 146 olguda, prenatal sonografik olarak tanınabilen santral sinir sistemi anomalili gebelik sayısı 108 idi. 34 olguda herhangi bir anomali saptanamazken, 3 olguda başka sistemlere ait anomaliler vardı, santral sinir sistemi anomalisi bulunan olguların 78'inde (%72.2) tek bir anomali, 25'inde (%23.15) multiple anomali, 5'inde (%4.63) santral sinir sistemi anomalisine ek olarak başka bir sistemin anomalisinin olduğu tespit edildi. Prenatal sonografik olarak tespit edi- len santral sinir sistemi anomalisi ortalama gestasyonel yaşının 30 hafta ve insidansının hastanemiz için 1.98/1000 olduğu bulundu.

Sonuç

Hastanemizin hizmet verdiği toplum kesiminin santral sinir sistemi anomalisi insidansı kabul edilebilir düzeydedir. Gelişmiş antenatal tarama programlarında santral sinir sistemi anomalilerinin sonografik olarak tespit edilebildiği gestasyonel yaş ortalaması 18-20 haftadır. Bizim serimiz, doğumsal anomalileri tarama amacıyla rutin kullanılacak bir tarama programı geliştirilmesi gereğini ve önemini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Doğumsal defektler, prenatal tanı, santral sinir sistemi anomalisi, ultrasonografi

Giriş

Spina bifida, hidrosefali, anensefali, ensefalosel gi-bi santral sinir sisteminin (SSS) doğumsal defekt-leri önemli derecede morbidite ve mortaliteye nedenolmaktadır. Çoğu ülkede son 50 yılda SSS anomalili fe-tusların doğum insidansında önemli azalmalar görül-müştür. Bu azalma multifaktöryeldir ve tarama prog-ramları, koruyucu hekimliğin yaygınlaşması, çevreselfaktörlerin düzelmesi ve profilaktik olarak folik asilverilmesiyle bağlantılıdır.
Günümüzde ultrasonografi ve anne serumunda afetoprotein düzeyinin tespiti fetal anomalilerin veözellikle SSS anomalilerinin taranmasında yaygın olarakkullanılmakta olan tanı araçlarıdır. Ülkemizde antenatal olarak ultrasonografi veya a-fetoprotein ile yapılan taramanın gebelerin ne kadarına uygulanabildiğibilinmemekle beraber, bu tanı araçlarının gittikçe yaygınlaştıkları bir gerçektir. Bu çalışmanın amacı Nisan1993-Nisan 1996 arasında, üç yıllık dönemde SSK Ankara Doğumevi ve Kadın Hastalıkları Eğitim Hastanesinde prenatal olarak tespit edilen SSS anomalilerininincelenmesidir.

Yöntem

Nisan 1993-Nisan 1996 tarihleri arasında hastane-miz perinatoloji kliniğine SSS anomalisi tanısı ile yatı-rılan 146 gebe retrospektif olarak incelendi. Prenatalolarak Ankara dışından şevkli gelen hastaların ultrasonografi bulguları, hastanemiz gebe polikliniğinde yapılan ultrasonografi bulguları ve perinatoloji servisinde tecrübeli bir sonografist önderliğinde (Ö.K.) saptanan ultrasonografi bulguları birbirleriyle karşılaştırıldı.Ankara içi ve dışından yatırılan hastaların gestasyonelve ultrasonografik yaşlan arasında fark bulunup bulunmadığı analiz edildi. İstatistiksel analiz yöntemi olarak Mann Whitney U testi kullanıldı.

Bulgular

Nisan 1993-Nisan 1996 tarihleri arasında hastane-mizde 54569 canlı ve ölü doğum gerçekleşti. Bu do-ğumların 108'inde (1.98/1000) prenatal olarak tanınmış SSS anomalisi bulunmaktaydı. SSS anomalisi bulunan 108 hastanın 30'unda(%27.7) multiple anomali, 78'inde (%7.23) tekli SSSanomalisi mevcuttu. 38 (%35.2) hastada anensefali, 24(%22.2) hidrosefali, 6 (%5.6) hastada ensefalosel, 4(%37) hastada mikrosefali, 2 hastada (%.1.85) ventri-külomegali, 2 hastada (%1.85) koroid plexus kisti, 1hastada (%0.93) meningosel, 1 hastada (%0.93) menin-gomyelosel, 25 hastada (%23.15) multiple SSS anoma-lisi, 5 hastada (%4.63)
SSS anomalisine ek olarak baş-ka bir sistemin anomalisi bulunmaktaydı (Tablo 1).108 olgunun 14'ünde (%12.96) polihidramnios, 8'inde(%7.4) oligohidramnios saptandı.
Perinatoloji servisimize yatan 146 hastanın 108'inde SSS anomalisi saptanırken 34'ünde herhangi bir ano- mali bulunmamaktaydı. Üç hastada başka sistemlere ait anomaliler bulunmaktaydı (Birinde sakral teratom, birinde sakral teratom + ekstremite anomalisi, birinde servikal kistik higroma). tüm hastaların doktora baş- vurdukları gestasyonel yaş dağılımı tablo-2'de veril- mistir.
Ankara dışından şevkli 34 hastanın 3'ünde herhangi bir anomali saptanamazken, Tinde SSS dışı bir anomali (Sakral teratom), 30'unda ise SSS anomalisi bu- lunmaktaydı. Bu hastaların ortalama gestasyonel yaş- ları 30 hafta 6 gün, ortalama ultrasonografik yaşlan 27 hafta 4 gün olarak hesaplandı (Tablo 3).
Ankara içinden yatırılan 112 hastanın 31'inde her- hangi bir anomali saptanamazken, 2'sinde SSS dışı bir anomali (Sakral teratom + ekstremite anomalisi ve ser- vikal kistik higroma), 79'unda SSS anomalisi bulun- maktaydı. Bu hastaların ortalama getasyonel yaşlan 29 hafta 5 gün, ortalama ultrasonografik yaşları 27 hafta 5 gün idi (Tablo 3). Ankara dışı ve içinden yatırılan ve SSS anomalisi tespit edilen hastaların ortalama getas- yonel yaşlan ve ortalama ultrasonografik yaşları karşı- laştırıldığında aralarında fark bulunmadığı saptandı (p>0.05).
 

Tartışma

SSS anomalilerinin insidansı ülkeden ülkeye, böl- geden bölgeye değişiklik göstermektedir. İngiltere'de 2/1000, İrlanda'da 5/1000 ve Hindistan'da 7/1000 gibi oranlar bildirilmiştir (1). Bu farklılığın birçok sebebi vardır; teratojenler, çevresel faktörler, profilaktik folik asit kullanımı gibi doğurganlık yaşındaki kadınların fo- lattan zengin gıdalarla beslenmesi ve gebelerin 5mg/gün dozunda folat kullanması ile özellikle nöral tüp defekti oranlarını azalttığı bulunmuştur (2). Günümüzde SSS anomalileri ve diğer sistemlerin anomalilerini prenatal saptamada en yaygın kullanım bulan yöntem ultrasonografidir. Tecrübeli bir sonog- raft 17. gestasyonel haftada SSS anomalilerinin birço- ğunu tespit edebilmektedir (3). Bu nedenle, ilk 20 haf- talık gestasyonel dönemde ultrasonografi ile gebelerin taranması önem kazanmaktadır.
SSS anomalilerinin prenatal tanısında kullanılan di- ğer yöntemler anne serumu a-fetoprotein düzeyi, am- niosentez materyali karyotiplemesi, amniotik sıvıda a- fetoprotein/asetilkolin esteraz oranıdır (4). 

Sonuç

Hastanemiz perinatoloji servisine yatırılan hastala- rımızdan, SSS anomalisi insidansı olarak saptadığımız 1.98/1000 oranı yüksek bir oran olmamakla beraber; 20. gestasyonel haftadan önceki SSS anomalili, ayrıcaperinatoloji servisine yatmadan doğum yapan hastala-rı saptama imkanımız bulunmadığından genellemekmümkün değildir. Çalışma grubumuzda ortalama gestasyonel ve ult-rasonografik yaşın (30 hafta ve 28 hafta) yüksek olma-sı hem hastalarımızın sosyokültürel düzeylerine, hemde ultrasonografik tarama programının ülkemizde ru-tine girmemiş olmasından kaynaklanmaktadır. Yirmin-ci gestasyonel haftaya kadar SSS anomalilerinin birço-ğunu saptama imkanı bulunduğundan SSS ve diğersistemlerin anorfıalilerini tarama amacıyla rutin kulla-nılacak bir tarama programı geliştirilmelidir.


 

Kaynaklar

1. Sood M et al. neural tube defects in an East Delhi hospital. IndJ Pediatr; 58:363-5, 1991.
2. MRC Vitamin Research 'Group. Prevention of neural tubedefects: results of the MRC vitamin study. J Med Genet; 13:9-l6,1976.
3. Blumenfeld Z et al. The early diagnosis of neural tube defects.Prenat Diag; 13:863-71, 1993.
4. Kathryn A et al. Importance of accurate diagnosis in counselingfor neural tube defects diagnosed prenatally. Clin Genet;39:355-61, 1991
5. Prevalence of neural tube defects in South Australia, 1966-91:effectiveness and impact of prenatal diagnosis. BMJ; 307:704-6,1993.
6. Dallaire L et al. Prenatal diagnosis of fetal anomalies during thesecond timester of pregnancy: their characterization anddelineation of defects in pregnancies at risk. Prenat Diag;11:629-35, 1991.
7. Elwood DA. Screening for neural tube defects. Med J Aust;159:435,1993.
8. Roberts AB et al. Ultrasound detection of fetal structural abnor-malities in Auckland 1988-9. NZ Med; 106: 441-3, 1993.
9. Cuckle H. Antenatal diagnosis. Practitioner; 236:308-12, 1992.

	Dosya / Açıklama
	Tablo 1 Multiple SSS ve diğer sistem anomalilerinin dökümü
	Tablo 2 Hastaların doktora başvurdukları gestasyonel yaş dağılımı
	Tablo 3 Ultrasonografik olarak saptanan anomalilerin ultrasonografik yaşa göre dağılımı