Gebelikte asemptomatik bakteriüri sıklığı

Amaç

Bu çalışma; gebelikte asemptomatik bakteriüri sıklığını saptamak ve tarama testlerinin güvenirliğini ortaya koymak için düzenlendi. .

Yöntem

Bu amaçla hastanemiz antenatal polikliniğine başvuran 1000 gebe çalışma kapsamına alındı. Hastaların orta akım idrar örneklerinde dipstik metodu ile nitritler ve lökosit esteraz reaksiyonları araştırıldı. Ayrıca taze idrar örnekleri direkt ışık mikroskobu ile incelendi ve kültür alındı

Bulgular

Olguları yaş, parite, trimester, tedavi özelliği ve komplikasyonlar yönünden incelendi ve literatür verileriyle karşılaştırıldı. Asemptomatik bakteriüri sıklığı % 3.0 olarak saptandı. Kültür pozitif olgularda nitrit ve lökosit esteraz testinin spesifitesi % 93 ve % 77; sensitivitesi ise % 47 ve % 87 bulundu.

Sonuç

Sonuç olarak; Obstetrik hastalarda asemptomatik bakteriüriyi saptamada nitrit ve lökosit esteraz testi tek başına yeterince sensitif değildir. Asemptomatikk bakteriüri tanısı için en önemli test idrar kültürüdür ve ilk antenatal muayenede idrar kültürü de bulunmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Asemptomatik bakteriüri, Gebelik, Sıklık

Giriş

Gebelikte önemli fizyolojik değişikliklerden en önemlisi, böbrek toplayıcı sistemi, pelvis ve üreterlerdeki genişlemedir O. Mesanedeki ödem ve hiperemi, düşük tonus ile birlikte mesane kapasitesini azaltır. Üreterlerdeki tonus azalması bu seviyede idrar volümünde artışa ve mikroorganizmaların kolay-ca çoğalmasına yol açar.
Asemptomatik bakteriüri; üriner sisteme ait hiçbir klinik yakınma olmaksızın idrarda 100.000/ml'den çok bakteri kolonisinin üremesidir. Gebelikte asemptomatik bakteriüri riski değişen fızyolojik ve hormonal değişikliklere bağlı olarak artar (2).
Asemptomatik bakteriüri sıklığı toplumda % 6, gebelerde ise % 2-12 arasında değişmektedir (3). Asemptomatik bakteriüri olan olguların % 25-40'ında semptomatik üriner sistem infeksiyonu gelişmektedir. En sık görülen ajan patojenler gram negatif çomaklardır (4). Asemptomatik bakteriüri; multiparlarda, ileri yaşlarda, üriner sistemde taş, darlık, konjenital anomali gibi predispozan faktör olanlarda; preeklamptik, diabetik, anemik gebelerde; düşük sosyoekonomik düzeyde daha sık gözlenmektedir. Seksüel aktivite de sıklığı artırmaktadır (5).

Yöntem

Mayıs 1993-Kasım 1993 tarihleri arasında kliniğimize başvuran; hiçbir üriner sistem yakınması olmayan ve son 1 hafta antibiotik kullanmamış olan 1000 gebe araştırıldı. İdrar örnekleri toplanırken perine temizliği ve orta akım idrarı olmasına dikkat edildi. Alınan örneklerde önce nitrit ve lökosit esteraz testleri yapıldı. Taze idrar sedimenti direkt ışık mikroskobu ile incelendi ve idrar kültürü alındı.
Ekim için Mc Conkey ve Kanlı Agar besiyerleri kullanıldı. Ekimler 4 mm çapta standart öze ile azaltılarak yapıldı. Besiyerleri 37 derecede 24 saat enkübe edildi. Sonuçta koloniler 100 ile çarpılarak mm 3'teki bakteri koloni sayısı saptandı.
İki cinsten fazla bakteri üremesi kontaminasyon olarak kabul edildi. İdrar kültüründe; 100.000/ml'den çok koloni üremesi anlamlı kabul edildi. 10.000-100.000/ml arası üremelerde idrar kültürleri tekrar edildi. 10.000/ml'den az üreme anlamsız kabul edildi

Bulgular

Çalışma kapsamına alınan 1000 gebenin yaşa göre dağılımı Tablo l'de; gebelik haftasına göre dağılımı Tablo 2'de gösterilmiştir. Olgularımızın % 42.2'si primipar, % 26.8'i multipar iken, asemptomatik bakteriürili olguların % 60.0'ı multipar idi.
Asemptomatik bakteriüri için kullanılan tarama testlerine ilişkin veriler Tablo 3'de özetlenmiştir. Kültür pozitif olgularda; nitrit testinin spesifitesi % 93, sensitivitesi % 47; lökosit esteraz testinin spesifitesi % 77, sensitivitesi % 87 bulunmuştur. Tarama testi negatif olgularda kültür pozitif olgu sayısı 3'dür. Bu 3 olguda da gram pozitif çomaklar üredi.
Kültür sonucuna göre; 100.000/m3'den çok koloni üremesi olan olgu sayısı 30'dur. 15 olguda ise 10000-100000/mm3 arasında üreme olduğu için kültürleri tekrar edilmiş ancak hiçbirinde üreme olmamıştır. Üreme saptanan olguların 26'sında (% 87) E.Coli, 2'sinde (% 7) S.Epidermidis, l'inde (% 3) Enterokoklar, l'inde ise (% 3) Klebsiella üredi. Kül-tür pozitif olguların gebelik haftasına göre dağılımı Tablo 4'de gösterilmiştir. Asemptomatik bakteriüri saptanan olgular antibiogram'a göre 1 hafta boyunca tedavi edildi. 5 olguda (% 17) semptomatik üriner sistem infeksiyonu gelişti. Tedavi bitiminden 1 hafta sonra kontrol kültürleri alındı. 1 olguda rekürran üriner sistem infeksiyonu gelişmesi üzerine doğuma dek düşük doz antibiotik tedavisi yapıldı. Doğumu takiben 6. haftada yapılan intravenöz pyelografi'de veziko-üreteral reflü ile kronik pyelonefrite uyan bulgular saptandı.

Tartışma

1000 gebe üzerinde yaptığımız çalışmamızda; asemptomatik bakteriüri insidensini % 3 olarak saptadık. Bu oran literatür verileri ile uyumludur &\
Olgulann % 87'sinde patojen etkisi E.Coli idi. Bu oran literatürde % 60-% 94 arasında değişmektedir(7).
Asemptomatik bakteriüri saptanan 30 olgunun 5'inde semptomatik üriner sistem infeksiyonu, l'inde ise rekürrens oldu. Rekürrens saptanan olguya doğuma kadar düşük doz antibiotik tedavisi uygulandı (8,9). Ancak bu olgulann hiçbirinde erken doğum, perinatal mortalite ve morbiditeye rastlanmadı.
Asemptomatik bakteriüri taramasında nitritler ve lökosit esteraz testleri kullanılabilir. 750 gebe üzerinde yapılan bir çalışmada nitrit ve lökosit esteraz testinin spesifıtesi % 99 ve % 96; sensitivitesi ise % 43 ve % 77 bulunmuştur (1°). Bizim çalışmamızda ise spesifite % 93 ve % 77; sensitivite % 47 ve % 87 bulunmuştur. Buna göre tek başlarına bu testler, iyi bir tarama testi için yeterince sensitif değildir. Asemptomatik bakteriüri; düşük, erken doğum, düşük doğum tartılı bebek, semptomatik üriner ve renal infeksiyona yolaçabilir. Artmış perinatal mortalite ve morbidite nedeni ile antenatal dönemde asemptomatik bakteriüri araştınlmalı, tanı konulan olgular tedavi edilmelidir.

Sonuç

 Asemptomatik bakteriüri taramasında en ideal metod idrar kültürüdür ve ilk antenatal muayene de mutlaka yeralmalıdır.
 

Kayaklar

1. Patterson TF, Andriole VT: Bacteriuria in Pregnancy. Infect Dis Clin North Am 1 (4):807-9, 1987. 2. Beydam Samir N: Morphologic Changes in the Renal tract in pregnancy. Clin Obstet Gynecol 28(2):249-53, 1985.
3. Harkins Gray DV, Whalley PJ: Acute urinary tract infections in pregnancy. Clin Obstet Gynecol 28(2):266,1985.
4. Kinigham RB: Asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Am Fam Physician 47(5): 1232-38,1993.
5. Van Dorsten JP, Bannister ER: Office diagnosis of asympto matic bacteriuria in pregnant women. Am J Obstet Gynecol 155 (4):777-79,1986.
6. Boucher M, Leduc L, Riufret D: The pertinence of micro scopic analysis of the urine as a diagnostic test for asymptomatic bacteriuria in pregnancy. Union Med Can 118(4): 162-66, 1989.
7. Manzon OT, Armstrong D, Pion RJ, Deigh R, Hewith WL: Bacteriuria during pregnancy. Am J Obstet Gyn 85:511-15, 1963.
8. Tan JS, File TM Jr: Treatment of bacteriuria in pregnancy. Drugs 44(6):972-980, 1992
9. Baily W: Antimicrobial treatment for bacteriuria of pregnancy. Drugs 27:183-89, 1984.
10. Robertson AW, Duff P: The nitrite and leucocyte esterase tests for the evaluation of asymptomatic bacteriuria in obstetrics patients. Obstet Gynecol 71:878-81, 1988.
11. Calderon JE, Arredondo Garcia JL, Olvera SJ, Echaniz AG, Gonzalez G: The prevention of urinary infection during pregnancy in patients with asymptomatic bacteriuria. Obstet Gynecol 57:90-6, 1989.

	Dosya / Açıklama
	Tablo 1 Olguların yaş gruplarına göre dağılımı
	Tablo 2 Olguların gebelik haftasına göre dağılımı