Üçüncü trimester gebeliklerde u a doppler S / D oranlarındaki artışın perinatal morbidite ve mortalite ile ilişkisi

Amaç

1 Kasım 1992-1 Nisan 1993 tarihleri arasında Kliniğimize başvuran 43 riskli gebede doppler ultrasonografi ile dalga formu incelemesi yapıldı. 

Yöntem

Olguların 19'unu postterm gebelik (% 44.1), 17'sini preeklamptik (% 39.5), 7'sini ise IUGR (% 16.2) oluşturuyordu.  

Bulgular

Bunların 30'unda (% 69.7) S/D indeksleri normal, 13'ünde (% 30.2) ise artmış olarak bulundu. Bu iki grup arasında ortalama yaş, gravida, parite ve gebelik haftası yönünden fark yoktu. S/ D oranları artmış olan olguların 6'sında akut fetal distres 4'ünde ise IUGR saptandı. 

Sonuç

Yine bu grupta tersine akım saptanan 4 olguda neonatal ölüm görüldü. Artmış S/D oranlarına sahip grupta akut fetal distres, neonatal ölüm, düşük doğum ağırlığı ve düşük APGAR değerleri, insidan-sı daha yüksek bulundu.

Anahtar Kelimeler

Doppler ultrasonografi, Perinatal mortalite-morbidite

Giriş

Son yıllarda plasental yetmezlik ve fetal büyüme geriliği riski taşıyan gebeliklerin değerlendirilmesinde umblikal arter doppler velosimetre çalışmaları yaygınlaşmıştır (1,2). Bu yöntemin yaygın kullanıma girmesiyle, gebelikte fetal ve maternal dolaşım hakkında hemodinamik bilgiler sağlanabilmiştir (3,4) Artmış S/D oranlan, hız dalga formunun olmaması veya tersine diastol sonu akımın fetal prognozun kötü olduğunu göstermesine rağmen, bu kriterler değişik prognostik değerlere sahiptir (7,6) Amacımız riskli gebeliklerin değerlendirilmesinde S/D oranlarındaki artışın, perinatal morbidite ve mortalite ile ilişkisini ortaya koymaktır.

Yöntem

1 Kasım 1992 - 1 Nisan 1993 tarihleri arasında kliniğimize başvuran 43 riskli gebede 3. trimester doppler ultrasonografi çalışması yapıldı. Riskli gebe grubuna giren hastalarda test endikasyon kriterlerine göre; postterm gebelik (42 hafta ve üzeri), preeklampsi (TA>140/90 mmHg, proteinüri: 0.5 gr/lt/24 h, pretibial ödem: ++ ve üstü) ve gelişme geriliği (gebelik haftasına göre beklenen doğum ağırlığının % 10 persentilin altı) olarak kabul edilen hastalar endikasyonlarına göre sınıflandırıldıktan sonra, (Toshi-ba SSa 270 pulse echo 3.75 mHz) doppler ultrasonografi ile değerlendirildi. Gebelik haftasına göre % 95 persentil ve üzerindeki S/D oranları (Thomson nomogramı'na göre) artmış olarak kabul edildi. Çalışmamıza dahil edilen 43 riskli vakada (Tablo I) yapılan doppler velosimetre incelemesinden sonra elde edilen bulgular, klinik sonuçlar ile karşılaştırıldı. Olgular yaş, gravida, parite, gebelik haftası, doğum şekli, doğum ağırlığı ve APGAR skorları yönünden değerlendirildi.

Bulgular

İncelenen olguların 19'u postterm gebelik, 17'si preeklampsi ve 7'si intrauterin gelişme geriliği idi. Her iki grup arasında istatistiksel açıdan ortalama yaş, gravida, parite ve gebelik haftası yönünden fark yoktu. Olguların 30'unda (% 69.7) S/D indeksleri normal, 13'ünde (% 21.3) ise artmış olarak bulundu (Tablo I). Tersine diastol sonu akım saptanan 4 olguda (3'ü İUGG, l'i preeklampsi) postnatal ölüm görüldü. S/D oranları artmış olan grupta akut fetal distres, perinatal ölüm, düşük apgar skorları ve düşük doğum ağırlığı insidansı, S/D oranları normal olan gruba göre daha yüksek bulundu (Tablo II).

Tartışma

Umblikal arter doppler velosimetri çalışmaları yüksek riskli gebeliklerin taranmasında yaygın olarak kullanılan noninvaziv bir yöntemdir. Anormal S/D oranları kriterlerini kullanarak yapılan çalışmalar intrauterin fetal prognozun kötüleştiğini ve fetal büyüme geriliği ile ilişkili olduğunu göstermiştir. Anormal S/D indekslerinin perinatal risk artışlarını göstermesine rağmen sensitivitesi % 20-80 arasında değişmektedir (2,8,13). Trudinger ve ark. yaptıkları çalışmaya göre; anormal S/D oranlarının kısa gebelik süresi ve düşük doğum ağırlığı ile ilişkili olduğunu ve bu gruplarda neonatal bakım süresinin daha uzun olduğunu bildirmişlerdir (9). Yine Kofinas ve ark. göre anormal S/D oranları İUGG, düşük doğum ağırlığı, perinatal mortalite ve morbidite ve prematürite ile ilişkilidir (9,10). Bizim yaptığımız çalışmada postterm olguların % 10.5'inde, preeklamptik olguların % 23.5'inde anormal S/D oranları tespit edildi ve istatistiksel olarak (p>0.05) anlamlı bulunmadı. Diğer taraftan intrauterin gelişme geriliği olan 7 olgunun tamamında (% 100) anormal S/D oranı (artmış S/D oranı veya tersine diastol sonu akım) saptandı. Bu bulgu Kofinas ve ark.'nın sonuçları ile uyumludur. Hanretty ve ark.'na göre gebelikte tek doppler çalışma sonuçlarının fetal durumun izlenmesinde yararlı olabileceğini bildirmesine rağmen (9). Lawrence ve ark. bunun ilerleyen gebelikle birlikte değişen vasküler rezistansı göstermeyeceğini, riskli gebelerin takibinde birden fazla seri doppler tetkiklerinin gerektiğini ileri sürmüşlerdir (11). Newnham ve ark.'nın yaptıkları çalışmanın sonuçları, anormal S/D oranlarının yüksek riskli gebeliklerin değerlendirilmesinde yararlı olduğu, fakat düşük riskli obstetrik popülasyonlarda tek başına primer tarama testi olarak rolü olmadığını desteklemiştir (I2). Olgularımızda S/D oranlan artmış olan grupta akut fetal distres, perinatal bebek ölümü ve düşük doğum ağırlığı sıklığının yüksek olması, Fleicher sonuçlarıyla (13); perinatal komplikasyonların yüksek bulunması Trudinger'in sonuçlarıyla (14) uyumlu olmakla birlikte, çalışmamızda artmış S/D oranının kötü fetal prognozu belirlemede sensitivite % 30 olarak saptanmıştır.

Sonuç

Gebelikte, UA doppler velosimetre çalışmaları postterm ve preeklamptik gebelerin fetal prognozları hakkında sınırlı bilgi vermesine rağmen, özellikle intrauterin gelişme geriliği olan olgularda daha yararlı olduğu, bu olguların doppler incelemelerinde, tersine veya diastol sonu akım kaybı saptandığında, gebeliğin NST ve Biofizik profil gibi yöntemlerle birlikte değerlendirip, en kısa zamanda sonlandırılarak, bebeğin yenidoğan yoğun bakım ünitesine şevkinin perinatal mortalite ve morbiditeyi azaltacağı kanaatindeyiz.

Kaynaklar

1. Trudinger BI, Giles WB, Cook CM, Bombardieri J, Ollins L: Fetal umbilical artery flow velocity waveforms and placental resistance: Clinical significance. Br J Obstet Gynaecol, 92:23-30, 1985.
2. Devoe LD, Gardner P, Dear C, Castillo RA: The diagnostic values of recurrent nonstress testing, amniotic fluid measurement and Doppler velocimetry in screening a high risk population. Am J Obstet Gynecol, 163:1040-1048,1990.
3. Maulik D: Basic priciples of Doppler US applied in obstetrics. Clin Obs Gynaecol, 32:628, 1989.
4. Giles WB, Trudinger BJ, Baird BJ: Fetal umbilical artery flow velocity waveforms and placental resistance. Br J Obstet Gynaecol, 92:31-38,1985.
5. Bracero LA, Benecek D, Kirshenbaum N, Peiffer M, Staller P, Schulman H: Doppler velocimetry and placental disease. Am J Obstet Gynecol, 161:388-393, 1989.
6. Rochelson B, Schulman H, Farmakides G: The significance of absent end diastolic velocimetry in umbilical arter velocity wa veforms. Am J Obstet Gynecol, 156:1213-1218, 1987.
7. Maulik D, Yarlgadda P, Young JP, Ciston P: The diagnostic efficacy of the umbilical arterial systolic, diastolic ratio as a scre ening tool: A prospective blinded study. Am J Obstet Gynecol, 162:1518-1525, 1990.
8. Hanretty KP, Primrose MH, Nelson JP, Whitle MJ: Preg nancy screening by Doppler uteroplacental and umbilical wave forms. BΓ J Obstet Gynaecol, 96:1163-1167, 1989.
9. Trudinger BJ, Cook CM, Giles WB, Fong E, Cannelly A, Wilcox W: Fetal umbilical artery velocity waveforms and subse quent neonatal outcome. Br J Obstet Gynaecol, 98:378-384, 1991.
10. Kofinas AD, Denry M, Nelson LH, Meis PJ, Swain M: Ute rine and umbilical artery flow velocity waveform analysis in pregnancies complicated by chronic hypertension or preeclamp sia. South Med J, 83:150-155, 1990.
11. Lawrance D, Devse MD, Gardner P, Cheryl RN, Dear RN, Faircloth DBS: The significance of increasing umbilical artery sistolic-diastolic ratios in third trimester pregnancy. Obstet Gyne col, 80:150-155,1992
12. Newham JP, Petterson LL, James IR, Diepeveen DA, Reid SE: An evaluation of the efficacy of Doppler flow velocity wave form analysis as a screening test in pregnancy. Am J Obstet Gynecol, 162:403-410, 1990.
13. Fleischer A, Schulman H, Farmakides G, Bracedo L, Blat- ner P, Randolph G: Umbilical artery velocity waveforms and intrauterine growth retardation. Am J Obstet Gynecol, 151:502- 505,1985.
14. Trudinger BJ, Gles WB: Clinical and pathologic correlati ons of umbilical and uterine artery waveforms. Clin Obstet Gyne col, 32:669, 1989.

	Dosya / Açıklama
	Tablo 1 Grublara göre S/D oranı dağılımı
	Tablo 2 Gebelik Sonuçları